| Nummer:han025g | Datum:9 april 1543 | Überlieferung:Origineel | Fundstelle:H.A. Nienoord, inv.nr. 0025g |
Getuigenverklaring d.d. 9 April 1543, ongeveer gelijkluidende aan han025f, doch afgelegd door een aantal ingezetenen uit Nuesmer kerspel.
Ick Ewe Gratema, buerrechter in Oldebuer kerspel, doe kunt ende certificeer yn ende vermyds dessen openne breeff, daer ick myt een hoefftmans breef to gedaget
was, dat voer mij in 't gerichte persoenlijken sijnt eerschenen de ersamen Johan Houkema, olt sijnde 40 jaer, Lubke Scroers 60 jaer en Focke Peters 60 jaer olt,
egheneerfde Vresen, gheboren in Vredewolt ende wonnende tosamen in Nuysmer kerspel, dorch versoeck der erbaren doechsamer vrouwen, naegelaten wedewe
thoe Eusum, daer een heren mandaet ghedaget ende examinert unde een ider in sunderheyt de waerheyt affegevraget up der vrouwen overgegeven
4 artikelen unde hebben voer mij ghetuget myt upgerychte vyngeren ghestavedes edes lyefflijke in den hyllegen ghesworen dat hoer wyttych ende kundych is dat
de edele ende erentfeste juncker Caerle, indertijt stadtholder over Gronyngen ende der Umlanden, weer ghekomen in Vredewolt in Nuesmer keerspel up de stede
daer men nae older ghewonte de rechte plecht tho besweren up unsen heren Hemelvaders [sic!] dach umtrent twalleff jaer verleden unde heefft myt doechlijken
gueden waerden voergegeven ende begert van den egheneerffden, rychters ende ingeseten gelijck sije daer nae older ghewonten up dat mael versamelt weren dat sije
der vrouwen Van Eusum hoeren kynderen ende erven de gretenije van Vredewolt toestaen, gunnen ende gheven wolden sijnen ghenedygen heren to ghevalle ende ter
eeren sijn f. g. solden altijt solx weder tegen de gemeente myt genaden versyen. Daerup de eghenerffden, rychters ende ingesethen boveng., hebben uut horen beraet
guetwyllych doer gunst ende fruntscap der vrouwen Van Eusum hoeren kynderen ende erven de gretenije vors. eerfflijck ende ewelijck upghedragen ende overgeghe-
ven, daer Harke Ydema, de olde Hylle Hayens, Kempe Harkema, Sywert Fossema, Haye Lambers, Haye Reyts ende meer anderen van den oldsten, juncker Caerle
vors. de handt up ghegeven unde de anderen ghemene umstanders steken tosamen eendrachtelijcken hoer handt up in de lucht ende repen: "ya, ya, dat belevet ons
allen wal" ende beegheren van juncker Kaerle daervan segel ende breve. Ende de gemeenthe vors. begheerden van Harke Ydema dat he juncker Onno up de vors.
gyffte der gretenie den edt eens voer all wolde staven. Dat Harke Ydema uut cranckheyt des hoeffdes als dat seer schudde ende oeck Vrees sprack ende sijn
spraeke weerklijck was, also dat juncker Kaerle hem nyet wal verstaen konde. Ende juncker Kaerle sulxs van Hyllen Hayens begeerde to done dat Hylle
vors. doer bede van juncker Kaerle ende der vors. gemeente dede ende stavede juncker Onno daerup eerfflijck ende ewelijck eens voer alle den eedt daer de ghe-
meente up begeerden van juncker Onnen een halleff jaer scattynge de sye noch ten achteren weren voer hoer uutleggen ende betalen wolde, dat juncker Onno an nam
ende betaelt hadde, soewal voer den rijken als voer den armen, daer juncker Onno van Eusum der gemeente upghmelt [sic!] in allen kerspelen ende herbergen
overvlodych beers ghenoych up den dach gaff to verdryncken ende bekanden voert dat hoer kundych is, dat heer Jacob, cappelaen der Van Eeusum, quam up
enen hyllegen dach voermyddach up Nuesmer kerckhoeff ende thoende aldaer de breve van juncker Kaerle besegelt berorende de gyffte der vors. gretenie, welcken
breeff van den pastoer, heer Hynryck, ende nae van heer Jacob ende oeck Sywert Fossema twe offte dremael gelesen worden voer den kerspelslueden ende dye breven
belevede een yder man wal ende wort van nemant yn 't openbaer becroenet offte bestraffet dat sije hoerden. Ende voert was hoer kundych dat alle degenne dye hyr
bynnen desse gretenie van Vrewolt hoer heerden offte landen hebben lygghen, daer buerrechten up vallen moghen ende buten der gretenie wonachtych synt, en hebben
syck newerlde den eghendom noch de gyffte der gretenien becronet offt onderwonden dan de egheneerffden, rychters ende ingeseten vors. hebben altijdt den
koer ende gyffte der gretenie vors. in hoer macht gehadt de to vergheven ende gretmans to keesen to soe lange jaren als hoer dat belevede, unbestrafft van uut-
hemeschen. Ock was hoer kundych dat de uutheemschen um de koer ende gyffte der gretenien upgemelt ne werlde gebeden synt dan bijsunder hoer
buerrecht als dat up hoer stede valdt daer sije wal omme ghebeden worden, want hoer dat egen tokumpt. Vorder was hoer kundych ende wyttych dat de gretenie
eergemelt up geen secker heerden en valdt also dat nemant secker seggen kan "Sije kumpt mij eghen to. Ick wyl sije dyt jaer offt up ander anstaende jaren selver
holden ende nyet en wechgheven." Yn allens upgemelt soe veer als hoer ghedencken mochte. Ende tugeden vorder dat hoer wyttych ende kundych is dat
nemant van den namen de in dat reyster van Everhardo ghescreven staen ende yn der gretenie vors. nyet wonachtych synt, syck noch hoer olders der
gretenie van Vrewoldt hebben onderwonden, soe veer hoer dencken mochte, ende hebben oeck anders van hoer voerolders nyet gehort dan de egheneerffden,
rechters ende ingesethen hadden alle weghen de gretenie vergeven de hoer beleeffde. Hyrmede hebben dusse vors. tugen hoer tugenisse besloten up dusse vors. artikelen
ende punten voer mij, Ewe Gratema, buerrechter als bovenges., etc. xliii, den negensten dach aprilis. In oerkunde der waerheyt soe ick selver geen segel en
voer, hebben ick ghebeden den eerafftyngen, geleerden heren mester Otten Knassens, pastoer toe Mydtwolde, ende heer Johan Hopper, pastoer in 't Oldebuert, dat een
ittelijck sijen eghen segel tot stercker ende meerder bevestenysse dusser certificatie voer mij an dussen open breeff hanghen wolden. Dat wij pastoeren vors. daer
Ewen Gratema voergeroerde begeerte ende bede geerne ghedaen hebben ende unse segelen een ittelijck sijn besunderen beneden an dussen open breef ghe-
hangen. In 't jaer unses Heren dusent vijffhundert ende dreenvyertych, den sestyenden dach aprilis.
was, dat voer mij in 't gerichte persoenlijken sijnt eerschenen de ersamen Johan Houkema, olt sijnde 40 jaer, Lubke Scroers 60 jaer en Focke Peters 60 jaer olt,
egheneerfde Vresen, gheboren in Vredewolt ende wonnende tosamen in Nuysmer kerspel, dorch versoeck der erbaren doechsamer vrouwen, naegelaten wedewe
thoe Eusum, daer een heren mandaet ghedaget ende examinert unde een ider in sunderheyt de waerheyt affegevraget up der vrouwen overgegeven
4 artikelen unde hebben voer mij ghetuget myt upgerychte vyngeren ghestavedes edes lyefflijke in den hyllegen ghesworen dat hoer wyttych ende kundych is dat
de edele ende erentfeste juncker Caerle, indertijt stadtholder over Gronyngen ende der Umlanden, weer ghekomen in Vredewolt in Nuesmer keerspel up de stede
daer men nae older ghewonte de rechte plecht tho besweren up unsen heren Hemelvaders [sic!] dach umtrent twalleff jaer verleden unde heefft myt doechlijken
gueden waerden voergegeven ende begert van den egheneerffden, rychters ende ingeseten gelijck sije daer nae older ghewonten up dat mael versamelt weren dat sije
der vrouwen Van Eusum hoeren kynderen ende erven de gretenije van Vredewolt toestaen, gunnen ende gheven wolden sijnen ghenedygen heren to ghevalle ende ter
eeren sijn f. g. solden altijt solx weder tegen de gemeente myt genaden versyen. Daerup de eghenerffden, rychters ende ingesethen boveng., hebben uut horen beraet
guetwyllych doer gunst ende fruntscap der vrouwen Van Eusum hoeren kynderen ende erven de gretenije vors. eerfflijck ende ewelijck upghedragen ende overgeghe-
ven, daer Harke Ydema, de olde Hylle Hayens, Kempe Harkema, Sywert Fossema, Haye Lambers, Haye Reyts ende meer anderen van den oldsten, juncker Caerle
vors. de handt up ghegeven unde de anderen ghemene umstanders steken tosamen eendrachtelijcken hoer handt up in de lucht ende repen: "ya, ya, dat belevet ons
allen wal" ende beegheren van juncker Kaerle daervan segel ende breve. Ende de gemeenthe vors. begheerden van Harke Ydema dat he juncker Onno up de vors.
gyffte der gretenie den edt eens voer all wolde staven. Dat Harke Ydema uut cranckheyt des hoeffdes als dat seer schudde ende oeck Vrees sprack ende sijn
spraeke weerklijck was, also dat juncker Kaerle hem nyet wal verstaen konde. Ende juncker Kaerle sulxs van Hyllen Hayens begeerde to done dat Hylle
vors. doer bede van juncker Kaerle ende der vors. gemeente dede ende stavede juncker Onno daerup eerfflijck ende ewelijck eens voer alle den eedt daer de ghe-
meente up begeerden van juncker Onnen een halleff jaer scattynge de sye noch ten achteren weren voer hoer uutleggen ende betalen wolde, dat juncker Onno an nam
ende betaelt hadde, soewal voer den rijken als voer den armen, daer juncker Onno van Eusum der gemeente upghmelt [sic!] in allen kerspelen ende herbergen
overvlodych beers ghenoych up den dach gaff to verdryncken ende bekanden voert dat hoer kundych is, dat heer Jacob, cappelaen der Van Eeusum, quam up
enen hyllegen dach voermyddach up Nuesmer kerckhoeff ende thoende aldaer de breve van juncker Kaerle besegelt berorende de gyffte der vors. gretenie, welcken
breeff van den pastoer, heer Hynryck, ende nae van heer Jacob ende oeck Sywert Fossema twe offte dremael gelesen worden voer den kerspelslueden ende dye breven
belevede een yder man wal ende wort van nemant yn 't openbaer becroenet offte bestraffet dat sije hoerden. Ende voert was hoer kundych dat alle degenne dye hyr
bynnen desse gretenie van Vrewolt hoer heerden offte landen hebben lygghen, daer buerrechten up vallen moghen ende buten der gretenie wonachtych synt, en hebben
syck newerlde den eghendom noch de gyffte der gretenien becronet offt onderwonden dan de egheneerffden, rychters ende ingeseten vors. hebben altijdt den
koer ende gyffte der gretenie vors. in hoer macht gehadt de to vergheven ende gretmans to keesen to soe lange jaren als hoer dat belevede, unbestrafft van uut-
hemeschen. Ock was hoer kundych dat de uutheemschen um de koer ende gyffte der gretenien upgemelt ne werlde gebeden synt dan bijsunder hoer
buerrecht als dat up hoer stede valdt daer sije wal omme ghebeden worden, want hoer dat egen tokumpt. Vorder was hoer kundych ende wyttych dat de gretenie
eergemelt up geen secker heerden en valdt also dat nemant secker seggen kan "Sije kumpt mij eghen to. Ick wyl sije dyt jaer offt up ander anstaende jaren selver
holden ende nyet en wechgheven." Yn allens upgemelt soe veer als hoer ghedencken mochte. Ende tugeden vorder dat hoer wyttych ende kundych is dat
nemant van den namen de in dat reyster van Everhardo ghescreven staen ende yn der gretenie vors. nyet wonachtych synt, syck noch hoer olders der
gretenie van Vrewoldt hebben onderwonden, soe veer hoer dencken mochte, ende hebben oeck anders van hoer voerolders nyet gehort dan de egheneerffden,
rechters ende ingesethen hadden alle weghen de gretenie vergeven de hoer beleeffde. Hyrmede hebben dusse vors. tugen hoer tugenisse besloten up dusse vors. artikelen
ende punten voer mij, Ewe Gratema, buerrechter als bovenges., etc. xliii, den negensten dach aprilis. In oerkunde der waerheyt soe ick selver geen segel en
voer, hebben ick ghebeden den eerafftyngen, geleerden heren mester Otten Knassens, pastoer toe Mydtwolde, ende heer Johan Hopper, pastoer in 't Oldebuert, dat een
ittelijck sijen eghen segel tot stercker ende meerder bevestenysse dusser certificatie voer mij an dussen open breeff hanghen wolden. Dat wij pastoeren vors. daer
Ewen Gratema voergeroerde begeerte ende bede geerne ghedaen hebben ende unse segelen een ittelijck sijn besunderen beneden an dussen open breef ghe-
hangen. In 't jaer unses Heren dusent vijffhundert ende dreenvyertych, den sestyenden dach aprilis.
x
| Archiv | Groninger Archieven |
|---|---|
| Bestand | H.A. Nienoord |
| Zugangsnummer | 626 |
| Inventarnr. | 0025g |
| Jahr | 1543 |
| Datumcode | 0904 |