| Nummer:han025h | Datum:9 april 1543 | Overlevering:Origineel | Vindplaats:H.A. Nienoord, inv.nr. 0025h |
Getuigenverklaring d.d. 9 April 1543, ongeveer gelijkluidende aan han025e, doch afgelegd door Focko Tyassens, Yellert Wyema, Peter Lubberts, Luke Hoeyts en Koene Willems, ingezetenen van Oldebert.
Ewe Gratema, buerrechter yn 't Olbuer karspel, do kunt ende certificere in ende vermyts dessen openen brieff, daer ick myt een hoefftmansbreef to gedaget was, dat voer mij yn 't gerycht persoenlijck
synt erschenen, de eersamen Focko Tyassens, lxxx jaer olt syende, Yellert Wyema, liii jaer, Peter Lubberts, xxxiiii jaer, Luke Hoeyts, xlvi jaer, Koene Wyllms, lvi jaer olt, egenerffede Vresen, ghe-
boeren yn Vredewolt, yn Oltbuer kaerspel woenende, doerch instantie der erentvesten erbaer unde doechsamer vrouwe Beetke van Raschewert, naeghelaten wedewe to Eewszum myt een heren mandaat daer to ghe-
citeert ende examyneert een ytlijck bijsunder gevraget wat hoer wyttych ende kundych weer van een ytlijck artykel de hoer van de vors. vrouwe van Eewszum in de gerychte voer gelesen weer. Hebben daerup
voer mij getuget myt upgerychte vyngeren lijfflijk gestavets edts in den hyllygen gheswoeren dat oer wyttych ende kundych ys dat de edel ende erentfeste juncker Kaerl van Gelre, indertijt stadholder over Gronyngen
ende Ommelanden, weer ghecomen in Vredewolt in Oltbuer kerspel up Ons Leven Heren Hemelvaerts dach omtrent xii jaer verleden, daer men nae olde ghewoente de rechten plechten to besweren ende was myt docht-
lijken goeden woerden, voergheven ende begheren van de egenerveden, rychters, ghemeente ende yngheseten van Vredewolt ghelijke se nae olde ghewoente daerbij den anderen versammelt weren dat se de vrouwe
van Eewsum vors. hoeren kynderen ende arven de grethenije van Vredewolt erfflijcken sijnen gnadygen heren to ghevalle ende to wyllen tostaen, gheven ende gonnen wolden sijn furstlijke genaden solde insonderheyt altijt sulxkes
weder tegen die voerghescreven egenerffeden, rychters ghemene meente ende yngheseten myt ghenade verseen. Daerup de pastoer van 't Oltberth myt de egenerffeden, rychters, ghemene meent ende yngehseten uut
hoeren beraet goetwyllych ende vrijwyllych doerch vruntschap de eergemelte grethenije van Vredewolt hyrnae de vrowe van Eewsum vors., hoer kynderen ende erffen erfflijck ende ewychlijck upghedragen ende
overgegeven hebben daer de juncker van Eewszum de ganser ghemeente in allen karspelen in der harbergen soe voele beers up to voeren gaff als se indertijt dryncken mochten. Ende de rechters, egenerffden
ende de ghemeent begheerden van Meyt Bonnema, als de oltste buerrechter, dat he juncker Onno van Ewszum eens voer al den edt der grethenije vors. ewychlijck ende erfflijck staven wolde dwelcker
Meyt vors. myt consent ende beleven des pastoers vors. ende der ghemeente juncker Onno vors. den edt erfflijck eens voer al daerup ghestavet hadde. Ende voert was hoer kundych dat alle de ghemeente
de hyr bynnen der grethenije van Vredewolt hoer heerden offte landen lyggen hebben daer buerrecht up vallen mogen ende buten der grethenije woenachtych synt ende hebben syck gheen gyfften der grethenije
becroet offte onderwonden, dan de pastoer yn 't Oldeberth, de buerrechters, egenarveden ende de ghemene meente woene[n]de bynnen de grethenije van Vredewolt hebben altijt den koer ende gyffte der vors. grethe-
nije yn hoer macht ghehat de to vergeven ende greetmans to keesen to soe lange jaren als hoer dat gelevede, onbestraffet van uuthemschen. Ock was hoer kundych dat de uuthemschen om de koer
ende gyfft der upgemelter grethenijen nyewaerlde ghebeden synt dan bijsonder hoer buerrecht als dat up hoer stede valt, daer se wal omme ghebeden woerden want dat hem egen tokompt. Ock
was hem bewust dat de grethenijen van Vredewolt up ghene zeker heerden en valt alsoe dat nemant seker en seggen en kan off mach "Se koempt mij toe. Ick wyl se dyt jaer offt up 't ander
anstaende jaer selver holden ende nyet en wech gheven." Dan wanneer de egenerffden ende ghemene ingheseten enen greetman kesen wolden ende se dan myt [...] hant nyet verlijken offte overenekomen
konden myt welkeer parthije als dan de pastoer yn 't Oldeberth to velle, deselve bleeff greetman. Ende Focke Tyassens tugede soe voele ende meer dat hem kundych ende wyttych ys dat nemant van de namen de daer
yn dat regyster van Everhardo ghescreven staen [yn der] jurisdictie van Vredewolt neet wonachtych synt de grethenije van Vredewolt syck neet hebben onderwonden ende gyfft der grethenije neet
becroent se noch hoeren voerolders, soe veer als hoer dencken mochte. Dan Sycke Bennynge doe he in Vredewolt woentde [...] hem de gyffte der grethenije doerch bede gegeven van den egen[erve]-
den, rychters ende ynwoeners ende woert ock weder van hem genomen ende een ander gegeven. Ende Koene Wylms tugede soe [...] vorder dat daer twe breven bezegelt van den edelen erentfesten
joncker Kaerl van Gelre, statholder indertijt vors., van de overgyffte der grethenije alleens van woerden tot woerden inhollende de in sijn hues openbaer voer dat ghemene volck van den pas-
toer in 't Oldeberth, heer Johan Hopper, voer, daerna van heer Henrick Lanth, vicarius aldaer, ende ock van heer Jacob, der van Ewszum cappellaen, ghelesen woerden, welkeer breven de ghemeente vors.
[...]ld[...] beleveden ende den enen breeff van heer Jacob annemen ende hoeren pastoer in 't Oldeberth vors. in bewaer deden up to sluten in de kercke veste tot een ewych memorie daer heer Jacob
[...] ghemeente in Koene Wylms huuys dre tonne beers up to voeren gaff ende betaelde dat Yellert Wyema bekande mede daer van ghedroncken to hebben. Hyr [me]de hebben desse dyt
[vors.] [t]uechnisse besloten up dusse vors. artykelen ende punten voer mij Ewe Grathema, buerrechter als boven ghescreven. Anno etc. xliii den negensten dach aprilis. In oerkunde der
[waer]heyt, soe ick selver gheen zegel en voere, hebbe ick ghebeden dem eerafftygen gheleerden heren meyster Otto Knassens, pastoer tho Mydwolde, ende heer Johan Hopper, pastoer yn 't
[Olde]berth dat een ytlijck sijn egen zegel tot staerker ende mee[r]der bevestenysse dusser certificatie voer mij an dussen openen breeff hangen wolden, dat wij pastoeren vors. dorch Ewe Gratema voer-
[geroe]rede begheerte ende beebede [sic!] gheerne ghedaen hebben ende unsen zeghelen een ytlijcken sijn bijsunder bneden an dussen openen ghehangen. In 't jaer ons dusent [vijffhu]ndert ende
[dree]enveertych, den sestynden dach aprilis.
synt erschenen, de eersamen Focko Tyassens, lxxx jaer olt syende, Yellert Wyema, liii jaer, Peter Lubberts, xxxiiii jaer, Luke Hoeyts, xlvi jaer, Koene Wyllms, lvi jaer olt, egenerffede Vresen, ghe-
boeren yn Vredewolt, yn Oltbuer kaerspel woenende, doerch instantie der erentvesten erbaer unde doechsamer vrouwe Beetke van Raschewert, naeghelaten wedewe to Eewszum myt een heren mandaat daer to ghe-
citeert ende examyneert een ytlijck bijsunder gevraget wat hoer wyttych ende kundych weer van een ytlijck artykel de hoer van de vors. vrouwe van Eewszum in de gerychte voer gelesen weer. Hebben daerup
voer mij getuget myt upgerychte vyngeren lijfflijk gestavets edts in den hyllygen gheswoeren dat oer wyttych ende kundych ys dat de edel ende erentfeste juncker Kaerl van Gelre, indertijt stadholder over Gronyngen
ende Ommelanden, weer ghecomen in Vredewolt in Oltbuer kerspel up Ons Leven Heren Hemelvaerts dach omtrent xii jaer verleden, daer men nae olde ghewoente de rechten plechten to besweren ende was myt docht-
lijken goeden woerden, voergheven ende begheren van de egenerveden, rychters, ghemeente ende yngheseten van Vredewolt ghelijke se nae olde ghewoente daerbij den anderen versammelt weren dat se de vrouwe
van Eewsum vors. hoeren kynderen ende arven de grethenije van Vredewolt erfflijcken sijnen gnadygen heren to ghevalle ende to wyllen tostaen, gheven ende gonnen wolden sijn furstlijke genaden solde insonderheyt altijt sulxkes
weder tegen die voerghescreven egenerffeden, rychters ghemene meente ende yngheseten myt ghenade verseen. Daerup de pastoer van 't Oltberth myt de egenerffeden, rychters, ghemene meent ende yngehseten uut
hoeren beraet goetwyllych ende vrijwyllych doerch vruntschap de eergemelte grethenije van Vredewolt hyrnae de vrowe van Eewsum vors., hoer kynderen ende erffen erfflijck ende ewychlijck upghedragen ende
overgegeven hebben daer de juncker van Eewszum de ganser ghemeente in allen karspelen in der harbergen soe voele beers up to voeren gaff als se indertijt dryncken mochten. Ende de rechters, egenerffden
ende de ghemeent begheerden van Meyt Bonnema, als de oltste buerrechter, dat he juncker Onno van Ewszum eens voer al den edt der grethenije vors. ewychlijck ende erfflijck staven wolde dwelcker
Meyt vors. myt consent ende beleven des pastoers vors. ende der ghemeente juncker Onno vors. den edt erfflijck eens voer al daerup ghestavet hadde. Ende voert was hoer kundych dat alle de ghemeente
de hyr bynnen der grethenije van Vredewolt hoer heerden offte landen lyggen hebben daer buerrecht up vallen mogen ende buten der grethenije woenachtych synt ende hebben syck gheen gyfften der grethenije
becroet offte onderwonden, dan de pastoer yn 't Oldeberth, de buerrechters, egenarveden ende de ghemene meente woene[n]de bynnen de grethenije van Vredewolt hebben altijt den koer ende gyffte der vors. grethe-
nije yn hoer macht ghehat de to vergeven ende greetmans to keesen to soe lange jaren als hoer dat gelevede, onbestraffet van uuthemschen. Ock was hoer kundych dat de uuthemschen om de koer
ende gyfft der upgemelter grethenijen nyewaerlde ghebeden synt dan bijsonder hoer buerrecht als dat up hoer stede valt, daer se wal omme ghebeden woerden want dat hem egen tokompt. Ock
was hem bewust dat de grethenijen van Vredewolt up ghene zeker heerden en valt alsoe dat nemant seker en seggen en kan off mach "Se koempt mij toe. Ick wyl se dyt jaer offt up 't ander
anstaende jaer selver holden ende nyet en wech gheven." Dan wanneer de egenerffden ende ghemene ingheseten enen greetman kesen wolden ende se dan myt [...] hant nyet verlijken offte overenekomen
konden myt welkeer parthije als dan de pastoer yn 't Oldeberth to velle, deselve bleeff greetman. Ende Focke Tyassens tugede soe voele ende meer dat hem kundych ende wyttych ys dat nemant van de namen de daer
yn dat regyster van Everhardo ghescreven staen [yn der] jurisdictie van Vredewolt neet wonachtych synt de grethenije van Vredewolt syck neet hebben onderwonden ende gyfft der grethenije neet
becroent se noch hoeren voerolders, soe veer als hoer dencken mochte. Dan Sycke Bennynge doe he in Vredewolt woentde [...] hem de gyffte der grethenije doerch bede gegeven van den egen[erve]-
den, rychters ende ynwoeners ende woert ock weder van hem genomen ende een ander gegeven. Ende Koene Wylms tugede soe [...] vorder dat daer twe breven bezegelt van den edelen erentfesten
joncker Kaerl van Gelre, statholder indertijt vors., van de overgyffte der grethenije alleens van woerden tot woerden inhollende de in sijn hues openbaer voer dat ghemene volck van den pas-
toer in 't Oldeberth, heer Johan Hopper, voer, daerna van heer Henrick Lanth, vicarius aldaer, ende ock van heer Jacob, der van Ewszum cappellaen, ghelesen woerden, welkeer breven de ghemeente vors.
[...]ld[...] beleveden ende den enen breeff van heer Jacob annemen ende hoeren pastoer in 't Oldeberth vors. in bewaer deden up to sluten in de kercke veste tot een ewych memorie daer heer Jacob
[...] ghemeente in Koene Wylms huuys dre tonne beers up to voeren gaff ende betaelde dat Yellert Wyema bekande mede daer van ghedroncken to hebben. Hyr [me]de hebben desse dyt
[vors.] [t]uechnisse besloten up dusse vors. artykelen ende punten voer mij Ewe Grathema, buerrechter als boven ghescreven. Anno etc. xliii den negensten dach aprilis. In oerkunde der
[waer]heyt, soe ick selver gheen zegel en voere, hebbe ick ghebeden dem eerafftygen gheleerden heren meyster Otto Knassens, pastoer tho Mydwolde, ende heer Johan Hopper, pastoer yn 't
[Olde]berth dat een ytlijck sijn egen zegel tot staerker ende mee[r]der bevestenysse dusser certificatie voer mij an dussen openen breeff hangen wolden, dat wij pastoeren vors. dorch Ewe Gratema voer-
[geroe]rede begheerte ende beebede [sic!] gheerne ghedaen hebben ende unsen zeghelen een ytlijcken sijn bijsunder bneden an dussen openen ghehangen. In 't jaer ons dusent [vijffhu]ndert ende
[dree]enveertych, den sestynden dach aprilis.
x
| Archief | Groninger Archieven |
|---|---|
| Fonds | H.A. Nienoord |
| Toegangsnummer | 626 |
| Inventarisnr. | 0025h |
| Jaar | 1543 |
| Datumcode | 0904 |