| Nummer:oub0023 | Datum:22. März 1237 | Overlevering:Editie | Vindplaats:Ostfriesisches Urkundenbuch, I, S. 15, nr. 23 |
Vertrag zwischen dem Harlingerlande und der Stadt Bremen über das zwischen beiden Theilen bei Tödtungen, Verwundungen und anderen Beschädigungen, Schuldforderungen u. s. w. geltende Recht.
Iuxta formam subscriptam compositum est inter Bremenses et terram Herlingie, ut si quisquam evidenter occisus fuerit ab invicem casu sinistro emergente, occisus viginti marcis Coloniensium ponderum examinati argenti reddetur; si vero minus evidenter, ille, cui factum hoc imponitur, se cum 60 viris in reliquiis expurget; verum si tot habere nequiverit, cum hiis, quos habuerit, se, donec sexagenarium numerum impleverit, expurget iurando. Si itaque occisor profugus fuerit et bona post se reliquerit, occisus de eisdem bonis reddetur; ui bona non habuerit et proscriptus fuerit, im a ut nun revertatur, sive sit Bremensis, sive Herlingus, occiso per hoc sit satisfactum. Si autem postmodum receptus fuerit ab hiis, ad quos pertinebat, qui eum receperint pro ipso respondebunt. Si captus et diiudicatus fuerit, nulla restitucio est promovenda. Si vero quis oculo, pede vel manu privatus fuerit, decem marcis illi emendetur examinati argenti. Et si de lesione rigidam vel aridam manum vel pedem et inutilem habere contigerit, quinque marcis ernendetur. Si igitur quis in pede vel manu lesus membra retinuerit, et quoquo modo inutilem, duabus marcis et dimidia illi emendetur. Si quis vero ab hoc die manifeste spoliaverit, si spoliatus ipsum clamore prosequetur, spoliator capitalem sententiam per manus spoliati subibit, ipso bona sua recipiente. Si minus manifeste spolietur quis, ille, cui imponitur, se tociens cum 12 viris iuramento expurget, quot marcas actor ab ipso requirit. Quilibet bona sua sie mutuum det, quod nullum pro ipsis gravet nisi debitorem. Si quis vero Bremensis quemquam de Herlingis in terra sua super debitis voluerit incusare, si negaverit, duobus viris hereditatem propriam colentibus debet eum convincere; similiter Herlingus burgensem in civitate duobus iuratis. Si quis vero cuiquam de Herlingis in civitate Bremensi voluerit iniuriari, Bremenses ipsum sicut cives defensabunt proprios. Herlingi itaque pro Bremensibus in aquis et in omni loco, quo possunt, sicut pro se ipsis stabunt. Nullus Herlingus in truncum ponetur pro quacumque causa, nisi pro furto vel spolio manifesto. Si quis se indebite captum probare potuerit, huic duobus talentis est emendandum. Si cuiquam Bremensium aliquod incommodum in Herlingia inferri contigit vel contigerit, quacumque parrochia contingit, in illa iniurias suas primitus prosequetur, si parrochianis mediantibus poterit consequi satisfactionem; sin autem, qui in tribus quadrantibus sunt siti, cum hii, qui de parrochia sunt, Bremam venerint, bona ipsorum, donec satisfaciant, ponent in sequestrum; et si ibi bona tanti valoris non habuerint, tres quadrantes de bonis quarte quadrantis detineant, quod dampno possint lesi comparari. Eodem iure Herlingi in terra sua gaudebunt. Emptores itaque Herlingi, si qua venalia sunt in civitate Bremensi, ement, vendent et similiter Bremensibus deducent; Bremenses vero versa vice in Herlingia. Si quis pro negocio quocumque mercedem accipere presumpserit, ille qui dedit exactorem duobus viris honestis, uno Bremense et altero Herlingo, et qui nun existant inimici exactoris, eum debet convincere et mercedem recipere donatam. Excessum vero talem acceptor mercedis cum octo marcis examinati argenti debebit emendare; medietas Herlingis et medietas est Bremensibus cessura. Supradicta casu quocumque interveniente non infringentur, sed sedecim coniurati de terra et sedecim coniurati de civitate bis in anno convenient Elsflete, videlicet in festo Waltburgis et in nativitate sancte Marie virginis, quicquid questionis ortum fuerit, per consilium utriusque partis decisuri. Huius rei testes sunt viri honesti, per quos compositio est ordinata, videlicet: Siboldus Ricoldigge, Hero Wigerdinge, Beve de Pattenze, Uffo Harlingi, Wibertus de Accum, [*] Menze de Ekgelin, [*] Weringer, Woltbrandus sacerdos de Orten, [*] et alii quam plures. Ut autem hec inconvulsa permaneant, presentem paginam fecimus conscribi et sigilli nostri impressione roborari. Acta sunt hec anno dominice incarnationis Mo CCo XXXo VIIo undecimo Kalendas Aprilis.
