| Nummer:oub0322 | Datum:29. Aug. 1424 | Overlevering:Editie | Vindplaats:Ostfriesisches Urkundenbuch, I, S. 286, nr. 322 |
Auf Grund einer Päpstlichen Bulle vom 27. Mai 1422, in Welcher die ausserhalb der Bremer Diöcese zu erfolgende Erledigung der Klagen des Pfarrers Almer zu Arle über einige Abgabenverweigerer befohlen wird, ermahnt der Abt des Klosters Termünten mehrere Geistliche des Butjadingerlandes, die Sache zu verfolgen und event. die Schuldigen vor seinen Richterstuhl nach Aurich zu citiren.
Frater Boynghus abbas fratrum conventus in Menterna[*] ordinis Cisterciensis Monasteriensis dyocesis, iudex unicus cause parcium infrascriptarum et partibus infrascriptis a sancta sede apostolica specialiter deputatus venerabilibus viris dominis Dodekoni curato in Langwerden, [*] Thadoni prebendato in Obhusen[*] ac Jeldolpho prebendato in Beerhave[*] universisque aliis et singulis ecclesiarum parrochialium, capellarum et altarium rectoribus ceterisque presbiteris curatis et non curatis, clericis et notariis publicis per civitates et dyoceses Bremensem et Monasteriensem ac alias ubilibet constitutis, ad quos sen ad quem presens nostrum mandatum pervenerit, salutem in Domino et mandatis nostris ymmo verius apostolicis firmiter obedire: Litteras sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini divina providencia pape quinti eius vera bulla plumbea in filo canopis[*] pendente more Romane curie bullatas, non cancellatas nec abrasas, sed omni prorsus vicio et suspicione carentes nobis pro parte honorabilis viri, domini Almari rectoris parrochialis ecclesie in Erle, [*] Bremensis dyocesis, presentatas, nos cum ea, qua decuit reverencia noveritis recepisse, quarum tenor talis est:
Martinus episcopus servus servorum Dei dilecto filio abbati monasterii in Menterna Monasteriensis dyocesis salutem et apostolicam benedictionem. Conquestus est nobis Almarus rector parrochialis ecclesie in Eddel, [*] Bremensis dyocesis, quod Riclevus Ubbesoen, Heringus Ivalda, Edo Stiddekelda, Acko Ykesoen et quidam alii laici dicte dyocesis super quibusdam pecuniarum summis et rebus aliis iniuriantur eidem; cum autem dictus conquerens sicut asserit potenciam dictorum iniuriancium merito perhorrescens eos infra civitatem seu dyocesim Bremensem nequeat convenire secure, discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatinus vocatis, qui fuerint evocandi, et auditis hinc inde propositis, quod iustum fuerit, appellacione remota, usuris cessantibus, decernas, faciens, quod decreveris, per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Testes autem qui fuerunt nominati si se gracia, odio vel timore subtraxerint censura simili appellacione cessante compellas veritati testimonium perhibere. Datum Rome apud sanctam Mariam maiorem, VI Idus Junii pontificatus nostri anno quinto.
Harum igitur litterarum vigore et auctoritate nos pro parte prefati domini Almari debitis super earundem execucione cum instanciis requisiti, vobis omnibus et singulis supradictis, quibus presentes littere nostre diriguntur, et cuilibet vestrum in virtute sancte obediencie precipimus et sub excommunicacionis sentencie pena, quam in vos et quemlibet vestrum, si non feceritis quo mandamus, trina et canonica monicione premissa ferimus in hiis scriptis, quatinus accedatis quo propter hoc fuerit accedendum vel accedere per dictum dominum Almarum vel nuncium ipsius sufficientem fueritis requisiti vel alter requisitus et auctoritate nostra, ymmo verius ut premittitur apostolica adhuc ex superhabundanti prius sicud intelligimus nonnullis vicibus monitos et citatos et quod dampnabilius est per venerabilem dominum Ottonem de Gropelingen archidiaconum Rustringie ecclesie Bremensis ut liquide suis patet in processibus publice ad dicti domini Almari instanciam excommunicatos, vos domini executores presentis mandati, istos infrascriptos monebitis et citabitis, videlicet commendatorem in Rodernsse, [*] dominum Meynardum curatum in Eqwerden, [*] Iwan Ubbesoen, Harrekam Edesoen, Ackam Ykesna, Rynnardum Mynnekesna, Yoleff Howesna, Sybukam Elekesna, item Hamed et Ryxt sorores, item Halla tho Grathavurda, Rycmarum Fere, Heringum Ywalda et Nanekam filium eius, Hayam Hammerga et Sybet filium eius, Syadam Pekinga, Boykam Eylinga, Grata Duda, Bolekam Uffana vel istorum, si qui mortui fuerint, heredes et alios, quoscunque dictus dominus Almarus vel. suus in hac parte procurator vobis duxerit in specie nominandos, si ipsorum presencias commode habere poteritis et ad eos tutus pateat vobis accessus. Alioquin in vestris ecclesiis publice de ambonibus infra missarum solempnia copiam presencium valvis eccclesiarum vestrarum ad instar edictorum publicorum, que olim in albo pretorio scribi consueverunt, extensam affigendo et affixam ibidem relinquendo, ut presencium execucio eo verisimilius eoque cicius et facilius ad ipsorum monitorum noticiam valeat pervenire. Quos nos eciam et corum quemlibet sic tenore presencium monemus ad instanciam domini Almari et requirimus, ut infra hinc et proximum sabbatum ante festem Lamberti ipsi domino Almaro conquerenti de quibusdam bonis hereditariis, mobilibus et immobilibus, ac fructibus inde perceptis et que per diligentem inde potuissent percepta fuisse sibi et suo patri iam defuncto, cuius anima Deo vivat, per nonnulla temporum spacia in suarum animarum non modicum preiudicium et gravamen, ut idem conquerens proponit contra Deum et iusticiam violenter detentis, sub pena sexaginta scudatorum Francie monete satisfaciant cum effectu vel in amicicia cum dicto domino Almaro vel suo in hac parte procuratore legitimo si poterunt interum concordare procurent. Alioquin sub premissa pena eorem quemlibet sub forma, ut pretactum est, ad sabbatum proximum ante festem beati Lamberti peremptorie coram nobis citetis ad curiam Aurichove, [*] ut hora none legitime compareant et quilibet ipsorum sub pena prescripta compareat in iudicio ad dicendum et opponendum, quidquid dicere et opponere voluerint verbo vel in scriptis contra litteras apostolicas supradictas et nostram iurisdictionem ipsarum litterarum vigore nobis attributam, et quare huiusmodi nostris litteris monitoriis minime debeant vel teneantur obedire causam si poterunt legitimam allegaturos. Et extunc eciam ulterius in huiusmodi negocio principali procedendum coram nobis ac per nos procedi videndum et audiendum ad omnes et singulos ulteriores actus cause huiusmodi cum competencium dierum intervallis gradatim et successive usque ad sententiam diffinitivam inclusive, prout iuris ordo dictaverit et de iure fuerit procedi cum intimacionibus debitis et consuetis. Et propter viarum discrimina et ad parcendis laboribus et expensis, si sic moniti et citati per vos minime nostris curaverunt parere mandatis, extunc prout exnunc ipsos post novem dies terminum premissum videlicet sabbatum ante Lamberti immediate sequentem quos eis et eorum cuilibet pro termino peremptorio assignamus hiis presentibus excommunicamus, quos excommunicatos publice nuncietis et teneatis. Et si quod absit extunc per quindecim dies alios huius excommunicacionis penam animis suis sustinuerint vel alter eorum sustinuerit indurati vel induratus ecclesias et parochias in quibus dicti excommunicati et rebelles moram traxerint vel alter corum traxerit Dei nomine invocato ecclesiastico supponimus interdicto, quos excommunicatos et loca interdicta firmissime observetis et faciatis observari quousque per nos fuerint absoluti et interdictum relaxatum. Et quidquid in premissis per vos vel alterum vestrum factum fuerit una cum die et forma execucionis presencium nobis per vestras patentes literas presentibus transfigendas aut per publicum instrumentum rescribatis aut rescribi et fideliter intimari faciatis. Datum anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quarto, ipso die decollacionis sancti Johannis babtiste.
Martinus episcopus servus servorum Dei dilecto filio abbati monasterii in Menterna Monasteriensis dyocesis salutem et apostolicam benedictionem. Conquestus est nobis Almarus rector parrochialis ecclesie in Eddel, [*] Bremensis dyocesis, quod Riclevus Ubbesoen, Heringus Ivalda, Edo Stiddekelda, Acko Ykesoen et quidam alii laici dicte dyocesis super quibusdam pecuniarum summis et rebus aliis iniuriantur eidem; cum autem dictus conquerens sicut asserit potenciam dictorum iniuriancium merito perhorrescens eos infra civitatem seu dyocesim Bremensem nequeat convenire secure, discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatinus vocatis, qui fuerint evocandi, et auditis hinc inde propositis, quod iustum fuerit, appellacione remota, usuris cessantibus, decernas, faciens, quod decreveris, per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Testes autem qui fuerunt nominati si se gracia, odio vel timore subtraxerint censura simili appellacione cessante compellas veritati testimonium perhibere. Datum Rome apud sanctam Mariam maiorem, VI Idus Junii pontificatus nostri anno quinto.
Harum igitur litterarum vigore et auctoritate nos pro parte prefati domini Almari debitis super earundem execucione cum instanciis requisiti, vobis omnibus et singulis supradictis, quibus presentes littere nostre diriguntur, et cuilibet vestrum in virtute sancte obediencie precipimus et sub excommunicacionis sentencie pena, quam in vos et quemlibet vestrum, si non feceritis quo mandamus, trina et canonica monicione premissa ferimus in hiis scriptis, quatinus accedatis quo propter hoc fuerit accedendum vel accedere per dictum dominum Almarum vel nuncium ipsius sufficientem fueritis requisiti vel alter requisitus et auctoritate nostra, ymmo verius ut premittitur apostolica adhuc ex superhabundanti prius sicud intelligimus nonnullis vicibus monitos et citatos et quod dampnabilius est per venerabilem dominum Ottonem de Gropelingen archidiaconum Rustringie ecclesie Bremensis ut liquide suis patet in processibus publice ad dicti domini Almari instanciam excommunicatos, vos domini executores presentis mandati, istos infrascriptos monebitis et citabitis, videlicet commendatorem in Rodernsse, [*] dominum Meynardum curatum in Eqwerden, [*] Iwan Ubbesoen, Harrekam Edesoen, Ackam Ykesna, Rynnardum Mynnekesna, Yoleff Howesna, Sybukam Elekesna, item Hamed et Ryxt sorores, item Halla tho Grathavurda, Rycmarum Fere, Heringum Ywalda et Nanekam filium eius, Hayam Hammerga et Sybet filium eius, Syadam Pekinga, Boykam Eylinga, Grata Duda, Bolekam Uffana vel istorum, si qui mortui fuerint, heredes et alios, quoscunque dictus dominus Almarus vel. suus in hac parte procurator vobis duxerit in specie nominandos, si ipsorum presencias commode habere poteritis et ad eos tutus pateat vobis accessus. Alioquin in vestris ecclesiis publice de ambonibus infra missarum solempnia copiam presencium valvis eccclesiarum vestrarum ad instar edictorum publicorum, que olim in albo pretorio scribi consueverunt, extensam affigendo et affixam ibidem relinquendo, ut presencium execucio eo verisimilius eoque cicius et facilius ad ipsorum monitorum noticiam valeat pervenire. Quos nos eciam et corum quemlibet sic tenore presencium monemus ad instanciam domini Almari et requirimus, ut infra hinc et proximum sabbatum ante festem Lamberti ipsi domino Almaro conquerenti de quibusdam bonis hereditariis, mobilibus et immobilibus, ac fructibus inde perceptis et que per diligentem inde potuissent percepta fuisse sibi et suo patri iam defuncto, cuius anima Deo vivat, per nonnulla temporum spacia in suarum animarum non modicum preiudicium et gravamen, ut idem conquerens proponit contra Deum et iusticiam violenter detentis, sub pena sexaginta scudatorum Francie monete satisfaciant cum effectu vel in amicicia cum dicto domino Almaro vel suo in hac parte procuratore legitimo si poterunt interum concordare procurent. Alioquin sub premissa pena eorem quemlibet sub forma, ut pretactum est, ad sabbatum proximum ante festem beati Lamberti peremptorie coram nobis citetis ad curiam Aurichove, [*] ut hora none legitime compareant et quilibet ipsorum sub pena prescripta compareat in iudicio ad dicendum et opponendum, quidquid dicere et opponere voluerint verbo vel in scriptis contra litteras apostolicas supradictas et nostram iurisdictionem ipsarum litterarum vigore nobis attributam, et quare huiusmodi nostris litteris monitoriis minime debeant vel teneantur obedire causam si poterunt legitimam allegaturos. Et extunc eciam ulterius in huiusmodi negocio principali procedendum coram nobis ac per nos procedi videndum et audiendum ad omnes et singulos ulteriores actus cause huiusmodi cum competencium dierum intervallis gradatim et successive usque ad sententiam diffinitivam inclusive, prout iuris ordo dictaverit et de iure fuerit procedi cum intimacionibus debitis et consuetis. Et propter viarum discrimina et ad parcendis laboribus et expensis, si sic moniti et citati per vos minime nostris curaverunt parere mandatis, extunc prout exnunc ipsos post novem dies terminum premissum videlicet sabbatum ante Lamberti immediate sequentem quos eis et eorum cuilibet pro termino peremptorio assignamus hiis presentibus excommunicamus, quos excommunicatos publice nuncietis et teneatis. Et si quod absit extunc per quindecim dies alios huius excommunicacionis penam animis suis sustinuerint vel alter eorum sustinuerit indurati vel induratus ecclesias et parochias in quibus dicti excommunicati et rebelles moram traxerint vel alter corum traxerit Dei nomine invocato ecclesiastico supponimus interdicto, quos excommunicatos et loca interdicta firmissime observetis et faciatis observari quousque per nos fuerint absoluti et interdictum relaxatum. Et quidquid in premissis per vos vel alterum vestrum factum fuerit una cum die et forma execucionis presencium nobis per vestras patentes literas presentibus transfigendas aut per publicum instrumentum rescribatis aut rescribi et fideliter intimari faciatis. Datum anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quarto, ipso die decollacionis sancti Johannis babtiste.
x
| Fonds | Ostfriesisches Urkundenbuch, I |
|---|---|
| Fol.nr. | S. 286 |
| Nr | 322 |
| Olim | Nach dem Orig. Kl. Termünten (Menterna) Urk. Nr. 1. |
| Jaar | 1424 |
| Datumcode | DecJoh |
x
| Commentaar | Siegel: 1. ein Bruchstück, welches noch einen Geistlichen mit Stab und Buch in den Händen erkennen lässt. 2. ein Kelch. Umschrift: S. Hickonis presbiteri. |
|---|