| Nummer:oub0921 | Datum:8. Nov. 1473 | Overlevering:Editie | Vindplaats:Ostfriesisches Urkundenbuch, II, S. 19, nr. 921 |
Testament des Ritters Sibo von Dornum, publicirt durch den Official von Münster.
In nomine Domini. Amen. Officialis terre Frisie, Monasteriensis diocesis, universis et singulis, ad quem vel ad quos presentes nostre littere pervenerint, salutem in Domino. Cum notitia subscriptorum noveritis, quod citatis peremptorie coram nobis, vigore et virtute cuisdam nostre citationis littere per affixionem eiusdem valvis ecclesie Emedensis execute, omnibus et singulis sua communiter vel divisim putandis interesse, ad feriam sextam proximam post dominicam Jubilate et horam decimam diei huiusmodi, ad instanciam nobilis et generose domine comitisse partium Oestfrisie, diocesis antedicte, ad comparendum coram nobis ac ad videndum et audiendum quasdam litteras testamenti quondam strennui domini Sibonis, militis dum vixit partium predictarum, sigillis diversorum dicte terre capitaneorum et aliorum inibi nominatorum sigillatas, coram nobis exhiberi et easdem transsumi et exemplari mandari nostrumque iudiciale decretum desuper sic quod transsumpto huiusmodi tamquam originalibus litteris in iudicio et extra stetur et plena fides adhibeatur per nos in forma iuris interponi vel ad dicendum et allegandum causas rationabiles, cur premissa minime fieri debeant cum intimatione debita et consueta, comparuit in huiusmodi citationis termino, die videlicet et hora predictis, coram nobis in domo hospicii nostri, ubi supra nobis inibi ad iura reddendum et causas audiendum sedentibus pro tribunali, providus vir magister Johannes Agricola, prelibate domine comitisse secretarius et eo nomine, qui et citatorum huiusmodi non comparentium contumaciam accusavit ipsosque per nos contumaces reputari et in eorum contumaciam litteras supradictas diversorum inibi nominatorum sigillis communitas sanas integras et illesas, non cancellatas, non viciatas sed omni prorsus vitio et suspicione carentes, tenoris infrascripti exhibuit et produxit, quarum quidem litterarum tenor inferius sequitur registratus. Et ulterius secretarius memoratus debite postulavit, cum ipsa nobilis domina comitissa principales huiusmodi litteras ad plura loca et negotia deferre eisque uti necessario haberet, ne litteras ipsas sic per locorum distancias delatas consumi, lacerari, amitti seu quovis alio diffortuni casu contingat vitiari, nonnullos testes fide dignos de et super recognitione sigillorum iam dictis litteris appensorum citare recipere et in forma iuris testium recipiendorum admittere illaquo pro recognitis habere et haberi decernere, necnon et easdem litteras per notarium nostrum infrascriptum transsumi et exemplari transsumptumque cum originalibus litteris collationari mandare atque eidem transsumpto in iudicio et extra fidem plenariam adhiberi debere decernere et nostrum decretum iudiciale et auctoritatem ordinariam interponere dignaremur; unde nos officialis supradictus petitioni huiusmodi annuentes citatos huiusmodi non comparentes neque termino huiusmodi satisfacere curantes, reputavimus contumaces et in eorum contumaciam prenarratas litteras originales coram nobis exhibitas et in suis carta et sigillis ceterisque substantialibus partibus examinavimus diligenter, ipsasque sanas, integras, illesas et omni prorsus vitio carere repertas, citatis tamen primitus nonnullis, videlicet venerabili domino et magistro Hickone de Dornum, legum licentiato etc., et honorabili domino Johanne Moerman, vicario ecclesie Emedensis, de et super recognitione seu angnitione sigillorum predictorum eisque iuratis diligenter et examinatis sigillisque huiusmodi per eos recognitis et per nos agnitis et pro agnitis habitis per dilectum nostrum notarium infrascriptum transsumi, transscribi et exemplari transsumptumque ipsum cum originalibus litteris fideliter auschultari mandavimus nostrumque et dicti officialatus auctoritatem ordinariam pariter et iudiciale decretum interposuimus et interponimus per presentes, volentes et auctoritate prefata decernentes, transsumpto huiusnodi in iudicio et extra, ubicunque locorum illud exhiberi contingat, sicud originalibus litteris plenariam fidem fore exhibendam. Acta fuerunt hec sub anno Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo quinto, indictione tertia, pontificatu sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Innocentii [*] pape octavi anno eius primo, die Veneris supradicta, que fuit penultima mensis Aprilis, hora memorata, presentibus ibidem venerabili et honorabilibus dominis magistris Hinrico alias Hickone de Dornum, preposito Emedensi, et Johanne vicario prelibatis testibus ad premissa vocatis et rogatis. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum presentes nostras litteras seu presens publicum transsumpti instrumentum exinde fieri et per notarium nostrum subscribi et publicari mandavimus, sigillique officialatus dicte terre fecimus appensione communiri, sub anno et aliis quibus supra. Tenor vero littere seu [*] litterarum testamenti, de quibus supra fit mentio, sequitur et est talis:
In nomine Domini. Amen. Kundich unde openbaer zy allen den ghenen, de dyt jeghenwordighe testament unde laeste wylle zeen edder horen lesen, wodanewys ick Sybo van Dornum, ridder, to Ezense, Stedesdorpe unde Wytmunde hovetlinge, betrachtende dat alle menschelicke natuer starfflick unde gebrecklick is unde nycht wyssers een ys, dan de doet, unde nycht unwyssers, dan de ure unde stunde des dodes, zo hebe yck Sybo vorgenompt, woldan kranck van lichame, vulmechtich doch myner zynne unde reden, myn testament unde laesten wyllen gesat unde ordinert, make, sette unde ordinere yn maten hyrna bescreven. Int erst: yst dat de almechtige Goet synen wyllen myt my dede yn desser krankheyt, so bevele yck Gode, Marien zyner leven moder, sunte Magnus mynen hovetheren, myn zele, zo wan se van dessen elendighen ertrike scheydende ys, darna mynen licham der kerckeliker grafft, welker grafft yck kese to Ezense yn dat choer; unde wyl ock vorder, dat dat junghe grauwe pert myt mynen harneske to mynen lyve daer wesen schall unde daertho enen roden fluwelen kasel, welkeren kasel men kopen sal unde betalen van den ghelde, dat dar licht in der kisten, dar de prior den slotel to hevet. Item eyn ander pert gheheten Topke, dat sal hebben Ezenser kloster unde darto twyntich Rinsch gulden. Item so gheve yck alle myne kledere yn de ere Godes, de to delen unde ordineren, dar men se alderbeste behovet ende besteden mach. Item zo sal hebben Buersmonike kloster unde Tuchgermonike van mynen negen volen, de ick dar gaen hebbe. Item des sal ock hebben van den anderen seven Herman Lolo twe, Hinricus scriver twe, Albet vaghet to Wytmunde twe unde Arendt junghe een. Item zo wyl yck vort, dat Herman van Vullen unde Eynghelman solen hebben tosamende dat bleste peert, dat Herman ryt. Item Kort stalknecht, Johan Bardewysch unde Hinrick de voghet solen hebben tosamende Muncke unde Trubbet, unde darto sal Kort vorscr. vyff Rinsche gulden (hebben). Item Ascke sal hebben den paghen, den he ryt, unde desgheliken sal hebben Aylko dat pert, dat he ryt. Item so hebbe yck ock gelavet Herman Lolen myt myner dochter hundert Arnsche gulden, wat dat dar nycht an betalet een ys, dat sal men noch betalen. Item zo gheve yck mester Hicken dat brune peert, dat tho Gronynghen wort ghekofft vor twe unde vertich Rinsche gulden. Item so hadde frouw Onna saliger ghedechtnisse to Stedesdorpe in de kercke ghegheven twalff Arensgulden rente van Mammegheborch, [*] de sal men der kerken laten volghen. Item Inen to Tyanckhusen zal men laten volghen veer unde twyntich Arnsche gulden rente van Sybolt Focken heert to Wyrdum. Vortmer bedenckende alle dynck na myner vormoghe, zo hebbe yck ghemaket ene schedynghe tuschen mynen kynderen yn desser maner: dat Hero sal hebben sodane erve unde gudere, als eem an synt gheervet van frow Onnen saliger ghedechtnisse syner moder, unde Sybo unde Ulrick solen hebben sodane erve unde gudere, als eem gheervet zynt van frouw Greten saliger dechtnisse orer moder. Vort myne godere beweghelick unde unbeweghelick solen se delen als brodere schuldich zynt tho doen unde een recht ys unde besunderlynghe na den male, dat Ezense myt syner herlicheyt greven Ulricke mynen oeme wort ghegheven van salighen Wypte unde my unde mynen erven wedderumme van mynen saligen oeme, so veer als myne erven eem unde synen erven trouw unde holt weren, als yck tovoren syn ghewest; so beghere yck ganslicken, dat myne soens Ezense to like scholen delen myt der herlicheyt. Item dar synt veer spanne, dat een hefft Vrouwe myne dochter, dat ander sal hebben Hero myn soen, unde de ander twe solen hebben myn ander twe soens, want dat ene hoerde doch oere moder tho. Vortmeer bekenne yck openbarliken dat yck untfanghen hebbe van frouw Greten saliger dechtnisse twe sulveren gordele, de yck hebbe vorbetert dertich Arnsche gulden. Item frouw Grete hevet to my gebracht eyn gulden span, een orden, twe beslaghene mouwen, twe klene guldene ringhe. Item vort so bekenne yck, dat ick untfangen hebbe myt frouw Greten voer eyn brutscat van oeren vader junckheren Egghen to Westerwolde achteyn styghe grasen landes unde vertich grase, de deselve Eggo my ock dede darumme, dat syner dochter smyde so goet nycht een was, als dat wesen solde; welker erve waer yd beleghen ys wyset dat register klarliken ut, unde ock de ghene de dat hillick gededynghet hebben wal wytlick unde kundich ys. Item so hebbe yck gekofft ene guldene padele vor vyfftich Rinsch gulden, de betalet worden van saliger Greten hure. Item van myner moder smyde hebbe yck untfanghen eyn padel unde eyn span unde eyn neskert, de hort to Dornum up den heert, dar synt myne soens allike schuldich tho. Item so hadde yck theyn gulden rynghe, des hefft myn dochter Frouwe veer, de ander sesse solen myne soens to hope delen. Item in deme kloster to Ezense synt ses stighe stucke goldes, de horden tho saligen Wypte. Vort zo synt in deme sulfften kloster een gulden gordel, seven edder neghen gulden krucede pennynghe, de Heren unde Frouwen syner suster thohoren. Item so synt ock in dem sulfften kloster tho Ezense sesteyn stighe stucke goldes, de my unde saligen Onnen tohorden, by welkeren golde synt cedelen, clarliken utwysende wat van den gelde genomen ys offte thogelecht ys. Item vortmer so hebbe yck vyffteyn stighe Rinsch gulden to Ezense in de kyste yn einer dosen. Item ock so ligghen yn deme schrene to Ezense up den pysel sees Rinsch gulden. Item so hebbe yck to Ezense up dat slot vyffteyn sulveren schenckvate, dar ys mede eyn groet myt eyn deckelse, dat ghekofft ys to Ezense up dat slot. Item de sulveren stoyte gaff my her Gherdt van Oldenborch yn eyner vadderscup. Item eyn kleyn stoyte unde eyn watmerer, de horen to Dornum up den heert myt eyn paer to hope stulpende vathe. Item dat klene hoern myt lysten belecht, hoerde myner moder. Item do yck mynen orden [*] untfenck, do was he van veer unde twyntich loet, nu ys he van veer ende sestich loet. Item to Wester-Ackum zynt byna hundert demet unde dat ys myns vaders goet. Item dat erve, dar Memmo Sprenger uppe syt, dat ys myn grotemoders goet. Item tho Uthorpe hebbe yck ghenomen eyn erve van seven gulden rente; ist dattet jemant anspreckt, den sal ment volghen laten myt rechte. Item so byn ick Tyabbrent to Wyrdum schuldich achte Rinsch gulden van eyn pert. Item vorder begere ick, ys daer jemant, de my myt rechte na myner doet mach anspreken, dat men eem recht weddervaren late, unde ist ock, dat jemant spreket up dat erve, dat yck to deme grashove to Wylem [*] hebbe, wat se bewysen konen, dat sal men eem volghen laten. Item zo kese yck vor mummers unde executores mynes testamentes de grevynnen van Oestvreslande, mester Hicke, Hero Mauricius van Dornum, ghebrodere, unde Hycke Boynghes. In orkunde unde ghetuchnisse der warheyt so hebbe yck Sybo vorscr. myn ingheseghel an dyt myn testament unde laesten wyllen ghehanghen, unde hebbe vorder ghebeden de erwerdighen heren unde mannen heren Berende, abbet to Norden, mester Johanne Vredewolt, pravest to Emeden, mester Hicko van Dornum, Snelghert, hovetlinge to Uphusum, dyt myn testament mede to beseghelen, unde wy Bernhardus, Johannes, Hicko unde Snelgher vorscr. umme bede wyllen des erwerdighen strenghen rydders heren Syben vorscr. hebben unse seghele an dyt syn testament ghehanghen. Hyr by an unde over synt ghewest als tugheslude Ubbo to Pleghewert, hovetlinge, Alrick to der Papenboreh, Haytedt Metsna. In deme jare unses Heren dusent veerhundert dre unde seventich, des maendaghes vor Martini episcopi.
S. N. Et ego Hinricus von Vyenden clericus Monasteriensis diocesis, publicus sacra imperiuli auctoritate venerabilisque curie Monasteriensis et coram supradicto venerabili domino officiali terre Frisie diocesis prelibate causarum notarius atque scriba communis et iuratus, quia supradictarum litterarum citacioni, reproductioni testamenti et ultime voluntatis collationi et auscultacioni omnibusque aliis et singulis premissis, dum sic ut premittitur fierent et agerentur una cum prenominatis testibus presens interfui illaque sic fieri vidi et audivi ideoque hoc presens publicum transsumpti instrumentum, manu alterius me aliis occupato negociis fideliter ingrossatum, subscripsi, publicavi et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis una cum appensione sigilli officialatus dicte terre Frisie de eiusdem domini officialis speciali mandato desuper inde facto signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
In nomine Domini. Amen. Kundich unde openbaer zy allen den ghenen, de dyt jeghenwordighe testament unde laeste wylle zeen edder horen lesen, wodanewys ick Sybo van Dornum, ridder, to Ezense, Stedesdorpe unde Wytmunde hovetlinge, betrachtende dat alle menschelicke natuer starfflick unde gebrecklick is unde nycht wyssers een ys, dan de doet, unde nycht unwyssers, dan de ure unde stunde des dodes, zo hebe yck Sybo vorgenompt, woldan kranck van lichame, vulmechtich doch myner zynne unde reden, myn testament unde laesten wyllen gesat unde ordinert, make, sette unde ordinere yn maten hyrna bescreven. Int erst: yst dat de almechtige Goet synen wyllen myt my dede yn desser krankheyt, so bevele yck Gode, Marien zyner leven moder, sunte Magnus mynen hovetheren, myn zele, zo wan se van dessen elendighen ertrike scheydende ys, darna mynen licham der kerckeliker grafft, welker grafft yck kese to Ezense yn dat choer; unde wyl ock vorder, dat dat junghe grauwe pert myt mynen harneske to mynen lyve daer wesen schall unde daertho enen roden fluwelen kasel, welkeren kasel men kopen sal unde betalen van den ghelde, dat dar licht in der kisten, dar de prior den slotel to hevet. Item eyn ander pert gheheten Topke, dat sal hebben Ezenser kloster unde darto twyntich Rinsch gulden. Item so gheve yck alle myne kledere yn de ere Godes, de to delen unde ordineren, dar men se alderbeste behovet ende besteden mach. Item zo sal hebben Buersmonike kloster unde Tuchgermonike van mynen negen volen, de ick dar gaen hebbe. Item des sal ock hebben van den anderen seven Herman Lolo twe, Hinricus scriver twe, Albet vaghet to Wytmunde twe unde Arendt junghe een. Item zo wyl yck vort, dat Herman van Vullen unde Eynghelman solen hebben tosamende dat bleste peert, dat Herman ryt. Item Kort stalknecht, Johan Bardewysch unde Hinrick de voghet solen hebben tosamende Muncke unde Trubbet, unde darto sal Kort vorscr. vyff Rinsche gulden (hebben). Item Ascke sal hebben den paghen, den he ryt, unde desgheliken sal hebben Aylko dat pert, dat he ryt. Item so hebbe yck ock gelavet Herman Lolen myt myner dochter hundert Arnsche gulden, wat dat dar nycht an betalet een ys, dat sal men noch betalen. Item zo gheve yck mester Hicken dat brune peert, dat tho Gronynghen wort ghekofft vor twe unde vertich Rinsche gulden. Item so hadde frouw Onna saliger ghedechtnisse to Stedesdorpe in de kercke ghegheven twalff Arensgulden rente van Mammegheborch, [*] de sal men der kerken laten volghen. Item Inen to Tyanckhusen zal men laten volghen veer unde twyntich Arnsche gulden rente van Sybolt Focken heert to Wyrdum. Vortmer bedenckende alle dynck na myner vormoghe, zo hebbe yck ghemaket ene schedynghe tuschen mynen kynderen yn desser maner: dat Hero sal hebben sodane erve unde gudere, als eem an synt gheervet van frow Onnen saliger ghedechtnisse syner moder, unde Sybo unde Ulrick solen hebben sodane erve unde gudere, als eem gheervet zynt van frouw Greten saliger dechtnisse orer moder. Vort myne godere beweghelick unde unbeweghelick solen se delen als brodere schuldich zynt tho doen unde een recht ys unde besunderlynghe na den male, dat Ezense myt syner herlicheyt greven Ulricke mynen oeme wort ghegheven van salighen Wypte unde my unde mynen erven wedderumme van mynen saligen oeme, so veer als myne erven eem unde synen erven trouw unde holt weren, als yck tovoren syn ghewest; so beghere yck ganslicken, dat myne soens Ezense to like scholen delen myt der herlicheyt. Item dar synt veer spanne, dat een hefft Vrouwe myne dochter, dat ander sal hebben Hero myn soen, unde de ander twe solen hebben myn ander twe soens, want dat ene hoerde doch oere moder tho. Vortmeer bekenne yck openbarliken dat yck untfanghen hebbe van frouw Greten saliger dechtnisse twe sulveren gordele, de yck hebbe vorbetert dertich Arnsche gulden. Item frouw Grete hevet to my gebracht eyn gulden span, een orden, twe beslaghene mouwen, twe klene guldene ringhe. Item vort so bekenne yck, dat ick untfangen hebbe myt frouw Greten voer eyn brutscat van oeren vader junckheren Egghen to Westerwolde achteyn styghe grasen landes unde vertich grase, de deselve Eggo my ock dede darumme, dat syner dochter smyde so goet nycht een was, als dat wesen solde; welker erve waer yd beleghen ys wyset dat register klarliken ut, unde ock de ghene de dat hillick gededynghet hebben wal wytlick unde kundich ys. Item so hebbe yck gekofft ene guldene padele vor vyfftich Rinsch gulden, de betalet worden van saliger Greten hure. Item van myner moder smyde hebbe yck untfanghen eyn padel unde eyn span unde eyn neskert, de hort to Dornum up den heert, dar synt myne soens allike schuldich tho. Item so hadde yck theyn gulden rynghe, des hefft myn dochter Frouwe veer, de ander sesse solen myne soens to hope delen. Item in deme kloster to Ezense synt ses stighe stucke goldes, de horden tho saligen Wypte. Vort zo synt in deme sulfften kloster een gulden gordel, seven edder neghen gulden krucede pennynghe, de Heren unde Frouwen syner suster thohoren. Item so synt ock in dem sulfften kloster tho Ezense sesteyn stighe stucke goldes, de my unde saligen Onnen tohorden, by welkeren golde synt cedelen, clarliken utwysende wat van den gelde genomen ys offte thogelecht ys. Item vortmer so hebbe yck vyffteyn stighe Rinsch gulden to Ezense in de kyste yn einer dosen. Item ock so ligghen yn deme schrene to Ezense up den pysel sees Rinsch gulden. Item so hebbe yck to Ezense up dat slot vyffteyn sulveren schenckvate, dar ys mede eyn groet myt eyn deckelse, dat ghekofft ys to Ezense up dat slot. Item de sulveren stoyte gaff my her Gherdt van Oldenborch yn eyner vadderscup. Item eyn kleyn stoyte unde eyn watmerer, de horen to Dornum up den heert myt eyn paer to hope stulpende vathe. Item dat klene hoern myt lysten belecht, hoerde myner moder. Item do yck mynen orden [*] untfenck, do was he van veer unde twyntich loet, nu ys he van veer ende sestich loet. Item to Wester-Ackum zynt byna hundert demet unde dat ys myns vaders goet. Item dat erve, dar Memmo Sprenger uppe syt, dat ys myn grotemoders goet. Item tho Uthorpe hebbe yck ghenomen eyn erve van seven gulden rente; ist dattet jemant anspreckt, den sal ment volghen laten myt rechte. Item so byn ick Tyabbrent to Wyrdum schuldich achte Rinsch gulden van eyn pert. Item vorder begere ick, ys daer jemant, de my myt rechte na myner doet mach anspreken, dat men eem recht weddervaren late, unde ist ock, dat jemant spreket up dat erve, dat yck to deme grashove to Wylem [*] hebbe, wat se bewysen konen, dat sal men eem volghen laten. Item zo kese yck vor mummers unde executores mynes testamentes de grevynnen van Oestvreslande, mester Hicke, Hero Mauricius van Dornum, ghebrodere, unde Hycke Boynghes. In orkunde unde ghetuchnisse der warheyt so hebbe yck Sybo vorscr. myn ingheseghel an dyt myn testament unde laesten wyllen ghehanghen, unde hebbe vorder ghebeden de erwerdighen heren unde mannen heren Berende, abbet to Norden, mester Johanne Vredewolt, pravest to Emeden, mester Hicko van Dornum, Snelghert, hovetlinge to Uphusum, dyt myn testament mede to beseghelen, unde wy Bernhardus, Johannes, Hicko unde Snelgher vorscr. umme bede wyllen des erwerdighen strenghen rydders heren Syben vorscr. hebben unse seghele an dyt syn testament ghehanghen. Hyr by an unde over synt ghewest als tugheslude Ubbo to Pleghewert, hovetlinge, Alrick to der Papenboreh, Haytedt Metsna. In deme jare unses Heren dusent veerhundert dre unde seventich, des maendaghes vor Martini episcopi.
S. N. Et ego Hinricus von Vyenden clericus Monasteriensis diocesis, publicus sacra imperiuli auctoritate venerabilisque curie Monasteriensis et coram supradicto venerabili domino officiali terre Frisie diocesis prelibate causarum notarius atque scriba communis et iuratus, quia supradictarum litterarum citacioni, reproductioni testamenti et ultime voluntatis collationi et auscultacioni omnibusque aliis et singulis premissis, dum sic ut premittitur fierent et agerentur una cum prenominatis testibus presens interfui illaque sic fieri vidi et audivi ideoque hoc presens publicum transsumpti instrumentum, manu alterius me aliis occupato negociis fideliter ingrossatum, subscripsi, publicavi et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis una cum appensione sigilli officialatus dicte terre Frisie de eiusdem domini officialis speciali mandato desuper inde facto signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
x
| Fonds | Ostfriesisches Urkundenbuch, II |
|---|---|
| Fol.nr. | S. 19 |
| Nr | 921 |
| Olim | Orig. Perg.. Testamente Nr. 2 und 3. — Abschrift im Msc. A. 17a. Fol. 15. Gedr. Brenneysen S. 95. |
| Jaar | 1473 |
| Datumcode | LaMartin |
x
| Commentaar | Das Officialatsiegel ist zerbrochen, man erkennt nur den mittleren Theil einer Gestalt in geistlicher Kleidung. |
|---|