| Nummer:par623 | Datum:31 maart 1513 | Overlevering:Origineel | Vindplaats:Arch. Parochiekerken, inv.nr. 0102, reg. 623 |
Hermannus Helt cler. Traj. dioc. publicus sacra. imp. auct. notarius instrumenteert, dat Margareta, huisvrouw van Albertus toe Benningheweer voor hem en getuigen bij overreiking van een cedel haar testament gemaakt heeft subs. met kracht van codidil of donatie mortis causa, waarin zij aan Onse Lieve Vrouwen ter Noet schenkt een jaarlijksche rente van 3 Arens gulden, te beuren uit haar beste land te Bynnyngheweer, met last haar hiervoor in St. Mertenskerk met een klein pond was te begaan, voorts de helft van haar zilvergoed, haar 'krallen kransken' en haar beste 'tabbert 'tot een kasel 'ende een cruce daarop', en verder aan verschillende kerken, priesters, missen, kloosters e.a. inrichtingen kleine legaten schenkt, terwijl zij als executeurs testamentair aanstelt mr. Johannes Tijmmerman, vicaris van de Matinikerk, haar echtgenoot en Ellike Wolters, met machtiging in geval van overlijden van een hunner zich aan te vullen. Erflaatster verzocht den notaris haar van dit alles een instrument te maken, waaraan deze, blijkens een toegevoegde verklaring, voorzien van zijn naam, gevolg heeft gegeven.
In nomine domini Amen. Quoniam caritudinis vehementia corporalis solet plerumque rationis tramite in tantum
mentem avertere quod nedum ac temporalibus ..... de se ipso et de anima quispiam disponere et ordinare seu
providere nequit Propter quod dum in mente sobrietas est in corpore quies melius et salubrius disponitur ac eciam
ordinatur ultime iuditium voluntatis Et quia nemo in carnem positus viam potest ultimi iuditii evitare Inquo qui
libet etiam de factis propriis redditurus est rationem Idcirco constituta personaliter in mei notarii publici et testium
in frascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum praesentia honesta Margareta uxor discreti Alberti toe
Benningheweer monasteriensis diocesis per dei gratiam sana corpore et mente sensu discreta et sobria volens in
futurum periculis ob et de vendicatione superiorum civium gloriosa tanquam vera fidelis et catholica in unione
sancte matris ecclesie sibimet salu tator providere et de rebus et bonis suis disponere et maxime pro salute eius
anime omnibus melioribus modo via iure causa et forma quibus melius et efficatius potuit et debuit hoc presens
suum ultimum nuncupatum testa mentum sive ultimam voluntatem declaravit condidit et ordinavit prout et
quemadmodum in quadam cedula michi Notario infrascripto per dictam Margaretam testatricem exhibita plenius
continetur et habetur cuius tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis In den name des vaders des soens ende des
hillighen gheestes soe is dit mijn testament dat ick Grete Albers tho Benningheweers huesfrouwe hebbe ghemaket
by ghaen ende by staen omme salicheit mynre sielen. Int eerste so gheve ick onse lieve vrouwe ter noet toe
Groningen dre arens gulden des jaers uut onse beste lant toe Bunnyngheweer uut to manen daer sal men my voer
beghaen tot ewighen daghen myt een kleen punt wasses al soe als dat ghewoentelick is in sunte Mertens kercke in
Groningen ende wes daer overblivet dat sal syn toe een hulpe tot onser liever vrouwen loffinder vorscr. capelle
onser liever vrouwen ter noet ende weert sake dat het ghenen voertganck en hadde soe moghen dat myn
erffgenamen weder nemen ende bestellen een ander wech ter ere godes waer hem dat belevet sunder ijemendes
wederseggen ende desse vorscr. rente men mach off copen wanneer myn eerffghenamen des ghenoget myt vyfftich
arensgulden Item soe gheve ick oeck onse lieve Vr. ter noet in sunte Mertens kercke na mynen dode myn halve
sulverwarck welker helffte myn man tohoert ende myn krallen kransken toe manen myt wat rechte den executoren
desses testamentes belevet. Item so gheve voert na mynre dode alle den preesteren to sunte Meerten ellick een
stuver. Item myn beste tabbert gheve ick toe een kasel ende een truce daer up toe onser liever vrouwen in der noet
altaer. Item ten apstervantie gheve ick na mynen dode een halve tonne botter daer sollen se XXX seel missen voer
lesen ende voer bidden. Item ten Jacopijnen een halve tunne botter daer sollen se XXX seelmissen voer lesen ende
voer bidden. Item ten Bynningheweer inde kercke II rijnsgu den. Item up de Mede inde kercke II rijnsgulden Item
to sancte Annen mysse to sancte Walburghe X arens gulden Toe sancte Annen to sunte Merten VI arens gulden Toe
sancte Annen ten B uoren VI arensgulden. Item den armen up der straten een verendel botter ende II mudde weijte.
To sunte Gertrud een tunne beers. Ten hilligen geest een tunne beers Toe Schermer een tunne beers ende een
mudde weyte. Ten gheestelike magheden een tunne beers Toe Essen een tunne beers. Toe Selwert een tunne beers.
Toe Betlehem een tunne beers. Toe Thesynghe een tunne beers. Ut autem praemissa omnia et singula executionis
debite demandentur ..............debitum sortiantur effectum huiusmodi testamenti sive legationum seu ultime
voluntatis praenominata Margareta testatrix executores et procuratores omnibus melioribus modo via jure causa et
forma quibus melius et efficatius potuit et debuit constituit et ordinavit videlicet hono rabilem virum dominum et
magistrum Johannem Tymmerman ecclesie sancti Mertini in Groningen Traiectensis diocesis vita rium ac ipsius
testatricis maritum ac honestam mulierem Elliken Wolters incolam dicti opidi Groningen absentes tamquam
praesentes et guemlibet eorum insolidum Quibus et eorum cuilibet insolidis dicta testatrix dedit et dat plenam et
liberam potestatem et facultatem licentiam et auctoritatem ac plenum posse et mandatum omnia et singula
in praesenti publico instrumento contenta ac ultimam voluntatem huiusmodi exequendi Ceteraque omnis et singula
debita et obligata a quibuscumque debitoribus cuiuscumque status gradus o rdinis vel conditionis ac praeeminentie
fuerint rigore huiusmodi instrumenti petendi exigendi levandi et extorquendi de receptis et levatis finem quitantiam
et pactum de ulterius rem habitam non petendo verbo vel in scriptis fatiendi Necnon legata praedicta personis et
locis praefatis solvendi. Dat insuper praelibata testatrix dictis suis testamenti exe cutoribus sive procuratoribus
omnimodam praesentatem et speciale mandatum casu quo aliquem de ipsis decedere contigerit ut super viventes
alium seu alios eligant in locum defuncti quotiens opus fuerit donec executio huius testamenti fuerit ad plenum
expedita Unum quoque vel plures executores seu procuratores loco eorum cuiuslibet substituendi eumque
vel vos revocandi. Hanc auteur dicta testatrix asseruit esse ultimam voluntatem suam et ultimum testamentum
quam et quod valere voluit iure testamenti et si iure testamenti non valeret ratione obmissionis praetentionis vel
alterius cuiuscumque solemnitatis voluit et vult ipsam suam ultimam voluntatem valere iure codicillorum seu
d..ationis causa mortis aut alterius cuiuscumque ultime voluntatis. Super quibus omnibus et singulis praemissis
memorata Margareta testatrix me notarium publicum infrascriptum requisivit quatenus sibi super praemissis unum
vel plura publicum seu publica conficerem instrumentum et instrumenta, Acta fuerunt hec Groningen Traiectensis
diocesis in domo habitationis mei notarii infrascripti Sub anno a nativitate domini millesimo quingentesimo
tertiadecimo in dictione prima die vero Jovis Tricesima prima et ultima mensis martii sede ut dicebatur vacante
praesen tibus ibidem honorabilibus eiris dominis magistro Rodolpho Kemerlinck et Alberto Wilminghe clericis
Traiectensis diocesis testibus ad praemissa vocatis specialiter atque rogatis. I vrouwe. Et ego Hermannus Helt
clericus Traiectensis diocesis presbiter sacra imperiali auctoritate notarius quia dicte ultime voluntatis ordinationis
executorum seu procuratorum deputationis seu constitutionibus omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut
praemittitur fierent et agerentur una cum praenominatis testibus praesens interfui Eaque omnia et singula sic fieri
vidi et audivi ac in notam sumpsi ex qua hoc praesens publicum instrumentum manu alterius me aliis occupato
negotiis fideliter scriptum exinde confeci subscripsi publicavi et in hanc publicam formam redegi Signoque nomine
meis solitis et consuetis signavi in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum rogatus et requisitus.
H et H. Signum ontbreekt.
DORSO : Grete Albers toe Bynnynghewer in Groningen.
mentem avertere quod nedum ac temporalibus ..... de se ipso et de anima quispiam disponere et ordinare seu
providere nequit Propter quod dum in mente sobrietas est in corpore quies melius et salubrius disponitur ac eciam
ordinatur ultime iuditium voluntatis Et quia nemo in carnem positus viam potest ultimi iuditii evitare Inquo qui
libet etiam de factis propriis redditurus est rationem Idcirco constituta personaliter in mei notarii publici et testium
in frascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum praesentia honesta Margareta uxor discreti Alberti toe
Benningheweer monasteriensis diocesis per dei gratiam sana corpore et mente sensu discreta et sobria volens in
futurum periculis ob et de vendicatione superiorum civium gloriosa tanquam vera fidelis et catholica in unione
sancte matris ecclesie sibimet salu tator providere et de rebus et bonis suis disponere et maxime pro salute eius
anime omnibus melioribus modo via iure causa et forma quibus melius et efficatius potuit et debuit hoc presens
suum ultimum nuncupatum testa mentum sive ultimam voluntatem declaravit condidit et ordinavit prout et
quemadmodum in quadam cedula michi Notario infrascripto per dictam Margaretam testatricem exhibita plenius
continetur et habetur cuius tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis In den name des vaders des soens ende des
hillighen gheestes soe is dit mijn testament dat ick Grete Albers tho Benningheweers huesfrouwe hebbe ghemaket
by ghaen ende by staen omme salicheit mynre sielen. Int eerste so gheve ick onse lieve vrouwe ter noet toe
Groningen dre arens gulden des jaers uut onse beste lant toe Bunnyngheweer uut to manen daer sal men my voer
beghaen tot ewighen daghen myt een kleen punt wasses al soe als dat ghewoentelick is in sunte Mertens kercke in
Groningen ende wes daer overblivet dat sal syn toe een hulpe tot onser liever vrouwen loffinder vorscr. capelle
onser liever vrouwen ter noet ende weert sake dat het ghenen voertganck en hadde soe moghen dat myn
erffgenamen weder nemen ende bestellen een ander wech ter ere godes waer hem dat belevet sunder ijemendes
wederseggen ende desse vorscr. rente men mach off copen wanneer myn eerffghenamen des ghenoget myt vyfftich
arensgulden Item soe gheve ick oeck onse lieve Vr. ter noet in sunte Mertens kercke na mynen dode myn halve
sulverwarck welker helffte myn man tohoert ende myn krallen kransken toe manen myt wat rechte den executoren
desses testamentes belevet. Item so gheve voert na mynre dode alle den preesteren to sunte Meerten ellick een
stuver. Item myn beste tabbert gheve ick toe een kasel ende een truce daer up toe onser liever vrouwen in der noet
altaer. Item ten apstervantie gheve ick na mynen dode een halve tonne botter daer sollen se XXX seel missen voer
lesen ende voer bidden. Item ten Jacopijnen een halve tunne botter daer sollen se XXX seelmissen voer lesen ende
voer bidden. Item ten Bynningheweer inde kercke II rijnsgu den. Item up de Mede inde kercke II rijnsgulden Item
to sancte Annen mysse to sancte Walburghe X arens gulden Toe sancte Annen to sunte Merten VI arens gulden Toe
sancte Annen ten B uoren VI arensgulden. Item den armen up der straten een verendel botter ende II mudde weijte.
To sunte Gertrud een tunne beers. Ten hilligen geest een tunne beers Toe Schermer een tunne beers ende een
mudde weyte. Ten gheestelike magheden een tunne beers Toe Essen een tunne beers. Toe Selwert een tunne beers.
Toe Betlehem een tunne beers. Toe Thesynghe een tunne beers. Ut autem praemissa omnia et singula executionis
debite demandentur ..............debitum sortiantur effectum huiusmodi testamenti sive legationum seu ultime
voluntatis praenominata Margareta testatrix executores et procuratores omnibus melioribus modo via jure causa et
forma quibus melius et efficatius potuit et debuit constituit et ordinavit videlicet hono rabilem virum dominum et
magistrum Johannem Tymmerman ecclesie sancti Mertini in Groningen Traiectensis diocesis vita rium ac ipsius
testatricis maritum ac honestam mulierem Elliken Wolters incolam dicti opidi Groningen absentes tamquam
praesentes et guemlibet eorum insolidum Quibus et eorum cuilibet insolidis dicta testatrix dedit et dat plenam et
liberam potestatem et facultatem licentiam et auctoritatem ac plenum posse et mandatum omnia et singula
in praesenti publico instrumento contenta ac ultimam voluntatem huiusmodi exequendi Ceteraque omnis et singula
debita et obligata a quibuscumque debitoribus cuiuscumque status gradus o rdinis vel conditionis ac praeeminentie
fuerint rigore huiusmodi instrumenti petendi exigendi levandi et extorquendi de receptis et levatis finem quitantiam
et pactum de ulterius rem habitam non petendo verbo vel in scriptis fatiendi Necnon legata praedicta personis et
locis praefatis solvendi. Dat insuper praelibata testatrix dictis suis testamenti exe cutoribus sive procuratoribus
omnimodam praesentatem et speciale mandatum casu quo aliquem de ipsis decedere contigerit ut super viventes
alium seu alios eligant in locum defuncti quotiens opus fuerit donec executio huius testamenti fuerit ad plenum
expedita Unum quoque vel plures executores seu procuratores loco eorum cuiuslibet substituendi eumque
vel vos revocandi. Hanc auteur dicta testatrix asseruit esse ultimam voluntatem suam et ultimum testamentum
quam et quod valere voluit iure testamenti et si iure testamenti non valeret ratione obmissionis praetentionis vel
alterius cuiuscumque solemnitatis voluit et vult ipsam suam ultimam voluntatem valere iure codicillorum seu
d..ationis causa mortis aut alterius cuiuscumque ultime voluntatis. Super quibus omnibus et singulis praemissis
memorata Margareta testatrix me notarium publicum infrascriptum requisivit quatenus sibi super praemissis unum
vel plura publicum seu publica conficerem instrumentum et instrumenta, Acta fuerunt hec Groningen Traiectensis
diocesis in domo habitationis mei notarii infrascripti Sub anno a nativitate domini millesimo quingentesimo
tertiadecimo in dictione prima die vero Jovis Tricesima prima et ultima mensis martii sede ut dicebatur vacante
praesen tibus ibidem honorabilibus eiris dominis magistro Rodolpho Kemerlinck et Alberto Wilminghe clericis
Traiectensis diocesis testibus ad praemissa vocatis specialiter atque rogatis. I vrouwe. Et ego Hermannus Helt
clericus Traiectensis diocesis presbiter sacra imperiali auctoritate notarius quia dicte ultime voluntatis ordinationis
executorum seu procuratorum deputationis seu constitutionibus omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut
praemittitur fierent et agerentur una cum praenominatis testibus praesens interfui Eaque omnia et singula sic fieri
vidi et audivi ac in notam sumpsi ex qua hoc praesens publicum instrumentum manu alterius me aliis occupato
negotiis fideliter scriptum exinde confeci subscripsi publicavi et in hanc publicam formam redegi Signoque nomine
meis solitis et consuetis signavi in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum rogatus et requisitus.
H et H. Signum ontbreekt.
DORSO : Grete Albers toe Bynnynghewer in Groningen.
x
| Archief | Groninger Archieven |
|---|---|
| Fonds | Arch. Parochiekerken |
| Toegangsnummer | 1539 |
| Inventarisnr. | 0102 |
| Regestnr. | 623 |
| Register Feith | 1513.003 |
| Jaar | 1513 |
| Datumcode | 3103 |