In der schelinge tusschen dem eerw. heren Gheert, provest toe Kuesem [lees: Kuesemer]
vanwegen sijne convente eens en Johan Crabbe anderdeels. Ten eersten
clagede Johan op den erwerdigen provest voorschr. omme soedanige feen
als toe Poukema heert hoert, en gelegen is, dat die provest ende sijn convente
nu bruekende synt hoepet en meent het den provest men verset we die roede
voor 6 aernsgl. Noch hyr boven hopet Johan voorschr. dat Paebe, Elska, sijne
huisvrouwe, Wysso ende Reyna, sijn huisvrouwe, dat feen niet sullen mogen
verkopen ofte vergeven, want dat Hyllen Hayens toe onderpande stunt, huis, hof,
landt, sandt, feenlant, roglant, soo Poukema heert gelegen was, welcken
Hyllo, Johan Crabben voorschr. voort verkoft hevet, na inholt die brieven daer
van synt sprekende oock die brieven lueden solden, weert sake dattet
goet en 't landt toe koop solde wesen, soo solde Hyllo voorschr. die naeste
daertoe wesen un daerboven Hillo voorschr., Johan Crabbe dat soo verkoft
hevet bij wylle Paebe, Elske, Wysso en Reyne voorschr. en Johan daer nye
besegelde brieve van gegeven, in allen als Hyllen brieven vermelden. Noch
hyrenboven desse voorschr. personen Johan Crabben den eygendoom verkoft
hebben van huis, hof, landt, sandt en feenlandt en al dat ghene dat men
noch bevragen kan, dat toe den voorschr. Poukema heert gehoort hevet
myt Hebelen acker mit sijn toebehoort, en konde die provest voorschr.
bijbrengen dat daer geldt op gedaen was, sold men em guetlijck weder
gheven, want hie hoepet sijne brieven die oldeste synt, ende ook hoepede
Johan des conventes brieve geenre weerden sullen wesen, angesien oer
egen conventes man en priester die brieve besegelt heft en gheen
grietmans noch landtzegul en is. Daer die erwerdige provest ende
sijn convente kortlijcken weder op antwoorden. Ten eersten die provest myt
dat convente dat veen gekoft hebben van Swarte Allert, doe in Niebert
woonachtich, en rustlijck ende vredelijck gebrueket en beseten boven vijf-
teyn jaren ende oock Johan sick daer in verdacht hadde, want Johan dat
boulandt solde menen welck die provest voorschr. sick niet onderwynt,
oock Paebe in 't selve convent is gestorven un dat convent myt brieve
en zegul bewijset hevet, oock meer mit notarius hant en daertoe mit
2 tuegen hie dat voorschr. convente 'tselve veen verkoft hevet en tot
sijnen willen wal betaelt is, mit sijnen huisvrouwe Elske voorschr.,
daertoe her Wylhem die brieve nicht besegelt heft, als doe een
convents kynt, meer doe als en pastor in 't Niebert dat dorch bede
wylle Paeben en Elsken voorschr. oock wal dusent brieve in
Vrieslandt van landt en sant roerende synt die geen grietmans zegul
hebben en allikewal bindich sijnt, hyromme den provest mit sijn convente
Johans clage nicht hinderlijck sal wesen un sijne brieve in der macht sullen
horen en die provest mit sijne convente em holden in vrije besit als voorschr.
Hyrop hebbe ick grietman oer den eenen den anderen en den darden rechtdag
gelecht en ytlick op sijn beste bewijs, op welcke rechtdagen voorschr. die
erw. provest voor rechte hevet gebracht eenen besegelden koopbrief inholdende
woe Paebe Wyssema en Elske, sijn echte huisvrouwe, voor oer en oere
erfge. verkoft hebben Allert Clasen, Engelen, sijn huisvrouwe, en oern erfge.
6 roede landes in Poukema heert anghaende noort van den slachte zuedwert
in die landtscheydinge daerbij gelandet, doe wern Pabe en Elske op die oost
en Allert voorschr. selven op die westerzijden etc. Allert, Engele ofte oern
erfge. oern vrije wylle daermede toe doene gheestlijck ofte warlijck per-
sonen. Beoircondet un besegelt van den ersamen heren Wilhem doe in 't
Nieberth pastor mit noechattigen tuegen als Stenne Yelkema en Ede
Yelkema, acta in den jare van elven des donderdaeges wer vastelavont.
Noch hevet die provest voor recht gebracht enen besegelden koopbrief
inholdende woe Yko Gharmer soon hevet voor em en sijnen erfge. verkoft
Allert Clasen, Engele, sijn huisvrouwe, en oern erfge. al sijn veen hie doe
liggende had bij Elske Wysena, angaende bij Elsken veen tot Reyt
Froukema veen, soe veer Reyt doe graven hadde tot ewygen daegen mit
ene vrije uutmenninge etc. Beoircondet en besegelt van den ersamen hern
Wylhem, doe in 't Niebert pastor, en wert bevestiget mit noechachtigen
tuegen, als Emo Yeltadema, Eno Hemmens en Menno Sickema in den
jaer van elven 's maendages voor May. Oock hevet die provest noch voor
rechte gebracht enen besegelden brief inholdende woe Allert Clasen en
Engele sijn huisvrouwe verkoft hebben voor oer en oern erfge. den erwerdigen
provest en sijn convente voorschr. al dyt veen voorgenoemt daer dese
voorschr. 2 brieven van luedende synt en sprekende mit alle heerlick-
heden ende solemniteiten gelijck voorschr. ende wat 't landt beter is dan
die provest Allert voorschr. daervoor gegeven hevet dat hebben Allert en
Enghele den provest en convente gegeven toe ene memorie oerer oldern
zielen et [lees: etc.]. Beoircundet ende besegelt van den ersamen hern Wylhem,
doe pastor in 't Niebert, mit bevestinge der tuegen als Emo Jeltatema
en Wessel Schoemaker in den jaere van darteyne, vrijdages nae Gereonis
et Victoris martirum. Daertoe hevet die provest voorschr. noch eene
besegelden brief voor rechte gebracht, inholdende woe Pabe Wysema
en Elska, echteluden, voor oer ende oern erfge. den provest en sijne
convente voorschr. noch verkoft hebben 3 roeden landes liggende in oer
landt op die oosterzijde eeuwelijck en erflijck, daer die provest mit
sijn convente sulfs bigelandet synt op die westerzijdt un Paebe ende
Elska sulfs op de oosterzijdt, dem provest en sijne convente dit voorschr.
landt vrij levern un waern voor alle ansprake. Beoirkundet en besegelt
van den ersamen heer Wylhem, doe pastor in Niebert, daerbij toe tuege
synt geroepen un gebeden heer Aernt Peters, capellaen toe Oldekercke,
publicus notarius, heer Frederick, vicarius toe Oldekercke, heer Gheert
van Borcken, vicarius tho Suithorrum en Mester Harmen van Warendorp
in den jaer van twintich 's donderdaeges voor paescheachten. Noch hevet die
provest voorschr. voor rechte gebracht enen besegelden brief inholdende
woe Paebe Wysema en Elska, sijn huisvrouw, noch verkoft hebben voor
oer en oern erfge. den provest en sijn convente voorschr. 2 roeden landes
liggen in oer heert landes daer die provest en sijn convente sulfs bijge-
landet synt op die wester en Paebe en Elska voorschr. sulfs op die
oosterzijden, dem provest voorschr. un sijn convente oen vrijen wyllen
daermede toe doene. Beoirkundet en besegelt van den ersamen heer
Wylhem, doe pastor int Niebert. Tuege daerbij an en over sint gewest
alse Ludolphus Mersema en Menthie, Johans Scroers huisvrouwe, in
den jaer van seventeyn 's dynxdages voor Ambrosii episcopi et confessoris.
Oock hevet die provest voorschr. noch voor recht gebracht enen bese-
gelden brief inholdende woe Paebe Wysema en Elska, sijn echte
huisvrouwe, verkoft hebben voor oer en oern erfge. dem provest ende
sijne convente voorschr. enen acker landes gehieten Hebbelen
acker, den Paeben voorschr. angearvet is van Sybelen zaliger gedachten sijn
nichte, gelegen op oosterzijdt Poukema landt daer Bocco Hylkens
op die oosterzijdt naest bijgelandet is, op ende uut angaende noort
van den maetsloot, suedwert streckende an die landtscheydinge mit
venne ende veen, als die doe gelegen was, mitten vachten vrij ende
veerdich den acker voorschr. weder in to lossen doe na datum over
6 jaren altijt toe Vrijmarcket. Beoirkundet en besegelt van heren
Wilhem, pastor in Nyeberth, tuege der zegulatie als Beernt
Ghieltes en Focko Peters, in den jaer vier entwintich 's dynxdages
nae Dyonisium episcopi et martiris. Noch hyr en boven hevet die provest
voorschr. voor rechte gebracht eenen besegelden koopbrief inholdende
woe Pabe Wysema ende Elska, sijn huisvrouwe, noch hebben vercoft voor
oer en oern erfge. dem convente van Kuesemer 2 roede veens angaende
van dat veen en gelegen naest bij die oost-ijt des convents veen. Beoirkundet
ende besegelt van den ersamen heren Johan Hopper, pastor in 't Oldeberth,
tuegen des zegels Johan Swau en Hyncko van Nyenhuese op dage Theodori
martinis anno etc. drieendetwintich, op welcke brieven voorschr. Johan
Crabbe gestraffet hevet. Ten eersten hie hoepet en meent hie older zet-
brieven en rentebrieven sal hebben dan de provest ende sijn convente
voorschr. soo Hillo Hayens em die vercoft heft, oock sijn selfs rentebrief
vermeldet en sijn koopbrief hie den eygendom van Elska, Wyse en Reyne,
sijn huisvrouwe, gekoft hevet mit al 'tgene men noch bevragen kan dat toe
den voorschr. heert hoert hevet, oock in hylixvoorwoorden geen bedroch
sal wesen want Wyso en Reyne voorschr. den helfte landes in hilixvoor-
woorden overgegeven were, en Wysso en Reyne voorschr. niet in des convents
brieve beliet ofte consent gegeven hebben. Ten anderen Elska, Wysso
en Reyne voorschr. noch gesecht solden hebben al 't landt de provest daer
hevet men settema solde wesen, die roede voor 6 aerens gl. en doch behaelde
koop solde wesen, want sie boven den helfte becoft solden wesen, doch na
verbunde Stadt en Lande geen behael koop sal wesen. Ten darden oer egen
conventesman die brieven besegelt solde hebben en de provest voorschr.
Johan copien gesant solde hebben, welck contrarie den principael solden
wesen. Oock dit landt sijn recht nicht were geschien niet opgeboden na
vermeldinge onse landtrechte. Oock hie den provest dit selve landt die 4
of 5 jaer naest verleden dat mit rechte verbieden laten hadde, hopet hie
die naest daer to solde wesen als voorschr. daertoe hevet Johan voorschr.
voor rechte gebracht enen besegelden zetbrief inholdende woe Pabe Wysema
en Elska, sijn huisvrouwe, vercoft hebben voor oer ende oern erfge. Hyle
Hayens, Tyae, sijn huisvrouw, en oern erfge. al Poukema lant, uutgenomen
Hebbelen acker en Allert Clasen 5 roeden veens daer Griete Uukema
naest op die oosterzijt ende Yke Gaukens op die westzijt bij gelandet synnen
dat weder in to lossen binnen 8 jaren. Beoerkundet en besegelt van her
Wilhem, doe pastor in Niebert, in den jare van twalve op avende Ambrosi
episcopi. Oock hevet Johan voorschr. noch voor recht gebracht enen setbrief inhol-
dende woe Pabe Wyssema en Elske echteluiden, vercoft hebben voor oer
en oern erfge. Hile Haiens, Tyaen, sijn huisvrouw, en oern erfge. noch
al Poukema lant en goet mit Foppe acker als doe gelegen was mit maet-
lant, saetlant uutgesecht 6 roeden veenlant, dat Allert Clasen den provest toe
Kuesem [lees: Kuesemer] en sijn convente vercoft hevet dat voorschr. Poukema lant weder in
to lossen binnen 8 jaer altijt to Vriemarket. Beoerkundet en besegelt van
hern Wilhem, doe pastor in 't Niebert in den jaer 17, op avende Nativitatis
Marie Virginis, tuege Eno Hemmens, Johan Bartels. Boven al hevet Johan
voorschr. noch enen besegelden koopbrief voor recht gebracht inholdende woe
Elska Wysema, salige Paebe Wysema nagelatene weduwe, Wyso oer swager
ende Reyne, sijn huisvrouw, voor oer en oern erfge. ewelijck en erflijck
vercoft hebben Johan Crabbe, Ghyssele, sijn huisvrouw, en oern erfge. den eygen-
dom van Poukema heert soo sie gelegen is mit Hebbelen acker, hues, hof mit
mit al sijn toebehoert, veenlant, weydlant, maetlant en al dat gene dat men noch
bevragen kan dat toe den voorschr. heert gehoort hevet daer bij ter swette is
gelegen Bocko Auwema naest bij der oosterzijdt en Yko Gaukens op
die westerzijde. Oock in maniern als Hyle Haiens zetbrieven vermelden daer.
Beoircondet en besegelt mit des gemeenen landtszegul van Vredewolt
in den jare van 27, des donderdages nae Lamberti, daertoe te tuege sint
geroepen Hyddo Heddema ende Meyt Gratema. Aldus heb ick Meyt
Bunema, grietman in Oosterdeel van Vredewolt, verstaen clage, andtwoordt
bewijs, straffinge, woorden en wederwoorden, kenne voor rechte en ene
sententie dem erw. provest en sijn convente voorschr. in vrij besit ende
eygendom van Poukema veen en lant voorschr. na inholt des conventes breven
angesien des conventes brieven older sint dan Johan Crabbe brieven ende
sie dat rustlijck en vredelijck boven teyn jaren onbestraffet gebrueket
en beseten hebben, en Johan voorschr. toe Pabe, Elske, Wysso ofte Reyne
voorschr. van bloedeshalven niet sibbe en is. Daer oock niet bijgeswettet
is gewest eer dit verleden jaer hie dat boulant daer van gecoft hevet,
Johans voorschr. ansprake geenre weerden nochtans beholtlijck Hebbelen
acker voorschr. die den convente voorschr. onder gesat is mach Johan voorschr.
sijne vrije upsprake up hebben. Gedoemt, geschreven en overgegeven des
maendages voor 11000 Maegden in den jare dusent vijfhondert 28.
angesien dese doem edder sententie is beroepen van Stadt en Lande (dorch
oer besegelde beredinge daerop overgegeven) in der macht gekant.
Oirconde ick Meyt Bunema voorschr. mit ons gemeene landeszegul
van Vredewolt hyr onder an desen doem edder sententie gehangen in
den jare ons Heeren xvc een ende dartich, des donderdaeges
nae Valentini martiris.
Groningen den 5 en 6 julii anno 1678

x

x

Archiv	Groninger Archieven
Bestand	H.A. Nienoord
Zugangsnummer	626
Inventarnr.	0670a
Fol. Nr.	fol. 08r
Jahr	1528
Datumcode	LpXImVir

x

x