Nederlands (NL)  German (DE)
Nummer:ogd0458 Datum:14 mei 1358 Überlieferung:Editie Fundstelle:Oorkondenboek Groningen en Drenthe, nr. 458

Bertholomeus de Bostario doet als gemachtigde van den Paus uitspraak in het gedeeltelijk reeds voor de auditor Petrus behandelde geschil tussen Andreas Herderinc en Gerardus de Veno over het personaatschap der Martinikerk te Groningen, waarbij laatstgenoemde wordt veroordeeld alle door hem daarvan genoten inkomsten uit te keeren.

Quelle Recto Rückseite Übersetzung Relationen Siegel Material Literatur Index N. B.
In nomine Domini amen. Orta dudum inter dominum Andream Herderinch de Groninghen, personam personatus ecclesie parrochialis sancti Martini in
Groninghen Trajectensis dyocesis, ex una parte et Gerardum de Veno, qui se asserit canonicum Trajectensem super dicto personatu, de quo nuper
vacante ipsi domino Andree fuerat apostolica auctoritate provisum, ipsumque personatum dictus Andreas aliquamdiu tenuisset et possedisset et
tunc et tempore litis mote teneret et possideret pacifice et quiete fructus, redditus et proventus percipiendo ex ea materia questionis ex parte
altera, sanctissimus in Christo pater et dominus noster dominus Innocencius, divina providencia papa sextus, causam que vertebatur seu verti
sperabatur inter dictas partes super dicto personatu seu ejus occasione, cum partes tunc in Romana curia existerent ad supradicti Gerardi de
Veno instanciam, venerabili viro domino Petro, majori precentori ecclesie Valenciensis dicti domini pape cappellano et ipsius sacri palacii
causarum auditori, audiendam commisit et fine debito terminandam cum omnibus suis emergentibus, dependentibus et connexis. Cujus commissionis
vigore idem dictus Petrus auditor ad instanciam magistri Jacobi de Velde, procuratoris substituti per magistrum Petrum de Velde, prout ad hoc ab
eodem Gerardo sufficiens mandatum habebat, et de quibus mandate et substitucione in actis dicti domini Petri auditoris legitime constabat coram
ipso domino Petro auditore in judicio comparenti supradictum Andream ad dicendum et dandum quitcunque vellet contra commissionem eandem et
deinde ad dandum et recipiendum libellum seu petitionem summariam in dicta causa per certos dicti domini nostri pape cursores peremptorie citari
mandavit et fecit ad certos terminos successive cum dierum competentibus intervallis in singulis vero dictarum citationum terminis. Comparente
in judicio coram dicto domino Petro auditore magistro Jacobo procuratore, quo supra nomine, et dicti domini Andree non comparentis contumaciam
accusante et eum contumacem reputari petente et in ejus contumaciam quemdam libellum pro parte sua et in causa predicta exhibente, idem dominus
Petrus auditor, dictum dominum Andream quoad dictos actus reputans contumacem et in ejus contumaciam ipsum ad dicti magistri Jacobi procuratoris
in judicio coram eo comparentis petitionem ad jurandum et deliberandum super dicto libello ac tota causa predicta per quemdam dicti domini pape
cursorem citari fecit et mandavit ad certum et peremptorium terminum competentem, in quo comparens in judicio coram ipso domino auditore dicto
magistro Jacobo procuratore, quo supra nomine, et dicti domini Andree non comparentis contumaciam accusante et eum contumacem reputari petente,
dictus, inquam, dominus Petrus auditor, ipsum dominum Andream non comparentem reputans quoad dictum actum contumacem et in ejus contumaciam et
dicto magistro Jacobo procuratore, quo supra nomine, juramentum recepit calumpnie supradictum tam super dicto libello quam super tota causa
predicta, et ad ipsius procuratoris petitionem prefatum dominum Andream ad videndum in dicta causa more solito inhiberi vel causam
rationabilem allegandum, quare inhiberi non debetur, per quemdam alium dicti domini pape cursorem peremptorie citari mandavit et
fecit ad competentem certam diem, ipsam diem et ad dictum actum ipsi procuratori volenti nichilominus statuendo. Quo die
adveniente predicta et comparente in judicio coram dicto domino Petro auditore magistro Jacobo procuratore supradicto, quo
supra nomine, et dicti domini Andree non comparentis contumaciam accusante et eum contumacem reputari petente et in ejus
contumaciam in dicta causa et partibus antedictis more solito inhiberi. Et tunc dictus dominus Petrus auditor, reputans
prefatum dominum Andream, prout debuit, quoad dictum actum exigente justicia merito contumacem et in ejus contumaciam
attendens petitionem dicti procuratoris consonam fore juri et volens inter partes ipsas, prout debebat, equalitatem servare, prefato Jacobo
tunc in judicio coram ipso domino Petro auditore presenti in personam domini sui predicti et ipsi domino suo in personam predicti sui
procuratoris et Andree licet absentibus principalibus supradictis inhibuit, ne alterutra parcium ipsarum contra aliam, causa hujusmodi
sic pendente, in prejudicium ipsius cause et jurisdictionis domini auditoris ejusdem per se vel alium seu alios quantumcunque
innovarent vel eciam attemptare presumerent quoquomodo. Et subsequenter, postquam inter dictas partes ad nonnullos alios
actus processum extiterit, eodemque domino Petro auditore in Romana curia absente, memoratus dominus Innocencius papa VI nobis, Bertholomeo
de Bostario, preposito ecclesie sancti Petri Caslecensis Morinensis dyocesis, dicti domini pape capellano commensali et ipsius
sacri palacii causarum apostolici prelibati auditori, ad supplicationem utriusque partis commisit, ut causam predictam
hujusmodi in eo statu, in quo coram dicto domino Petro auditore remanserat, resumeremus eamque audiremus et fine debito terminaremus
cum suis emergentibus, dependentibus et connexis. In cujus virtute nos, auditor prefatus, ad instanciam dicti
domini Andree Herderinch principaliter prelibati coram nobis in judicio circa suorum revocationem procuratorum magistrum Henricum de
Embrica, procuratorem dicti Gerardi de Veno, procuratorio nomine ipsius, prout de suo mandate in actis dicti domini Petri
auditoris habitis in dicta causa fidem legitime fecerat ad dicendum et dandum quitcunque vellet quantum commissionem nobis factam
predictam, peremptorie citari mandavimus et fecimus ad certum terminum competentem. Et deinde postquam inter partes easdem coram nobis in causa
ipsa ad quidem plures actus processus exitatum, tandem magister Hermannus Hake dicti domini Andree procurator, procuratorio nomine
ipsius, prout de suo mandate in actis dicte cause fidem fecerat, quemdam libellum pro parte sua in judicio coram nobis exhiberi curavit sub
hiis verbis: Coram vobis, venerabili viro domino Bertholomeo de Bostario, domini nostri pape cappellano ejusque sacri palacii causarum et
cause ac partibus infrascriptis auditore specialiter deputato, proponit procurator et procuratorio nomine venerabilis viri magistri Andree
Herderinch, persone personatus ecclesie beati Martini in Groninghen Trajectensis dyocesis, et dicit quod, licet ipse
magister Andreas fuisset et esset, longe ante tempus et tempore, quo dominus Gerardus de Veno in hac causa adversarius
contra ipsum magistrum Andream super dicto personatu et ejus pertinenciis et juribus et eorum occasione litem et questionem
movit, in pacifica possessione dicti personatus ad percipiendum et levandum redditus et proventus ejusdem et maxime decimas et emolumenta
decimarum, de quibus infra subicietur, tamquam persona ac nomine et ratione dicti personatus causam post litem et questionem hujusmodi motam in
apostolico palacio, ac lite hujusmodi primo coram venerabili viro domino Petro, majore dicti palacii auditore, nunc vero coram vobis
super dicto personatu et ejus occasione inter eundem dominum Gerardum de Veno actorem ex parte una et dictum magstrum Andream personam
possessorem ex altera pendente; ac post et contra inhibitionem per dictum dominum Petrum auditorem ad instantiam partis ipsius Gerardi factam,
ut est moris, et habitam noticiam de eadem et in prejudicium litis pendentis hujusmodi ad dicti magistri Andree grave dampnum, et apostolice
jurisdictionem ipsi domino Petro primo et nunc vobis commisse et aliter indebite et minus juste predictus Gerardus, dicti inhibitioni non
deferens prefatum magistrum Andream possessorem decimis grossis et munitis sive fructibus decimarum restancium, in villa sive burscapio in Unna
dicte dyocesis ad ipsum personatum et ipsum Andream nomine dicti personatus pertinentibus et possessione seu quasi jure percipiendis, easdem de
anno Domini MCCC quinquagesimo quinto, LV1, LVII et de mensibus Augusti et Septembris quolibet anno dictorum trium annorum ad quantitatem
trecentorum modiorum avene mensure Groninghensis et valorem centum florenorum boni auri et ponderis, quolibet anno dictorum trium annorum per
Harmannum de Covodia, asserentem se canonicum Aldenzelensem et suos complices et sequaces ejusdem dyocesis spoliavit, spoliareque mandavit et
fecit et spoliationem ipsam suo nomine factam ratam habuit et gratam. Propter idem Andreas hoc factum et culpam dicti Gerardi fuit et est
dampnificatus ad estimationem ducentorum florenorum boni auri et ponderis. Verum cum predicta sunt facta et attemptata lite pendente et post et
contra inhibitonem predictam et aliter indebite, petit dominus procurator, quo supra nomine, per vos dominum auditorem pronunciari, decerni et
declarari predicta omnia et singula fuisse et esse lite pendente et post et contra inhibitionem predictam et aliter indebite attemptata et ea et
eorum singula ante omnia fore revocanda, cassanda, annullanda et ad pristinum statum et debitum reducenda et reduci cassarique, revocari et
annullari et cum effectu prefatumque magistrum Andream restituendum et reintegrandum fore et restitui et reintegrari in eum statum et ad liberam
possessionem dicti personatus, prout fuit ante litem motam et inhibitionem predictam, eundemque dominum Gerardum ad restitutionem dictarum
decimarum et modiorum quantitatum predictorum si existant, alioquin in CCC florenos pro eorum justo valore et in CC florenos ratione dampnorum
predictorum condempnari condempnatumque cogi et compelli . . . ex officio, et ipsum officium vestrum super hoc implorando et fieri ulterius,
quod justicia suadebit, hec petit omni jure, modo et forma et causa, quibus efficacius potest cum expensis preteritis et protestatur de futuris,
jure, beneficio, de corrigendo etcetera, ut est moris, sibi salvo. Oblato itaque libello attemptatoris predicto pro parte dicti domini Andree
nos, auditor prefatus, magistrum Bernardum de Berne, substitutum per dictum magistrum Henricum de Embrica procuratorem dicti Gerardi, ab eo una
cum magistro Petro de Velde insolidum, ita quod non esset melior conditio occupantis ad dicendum et dandum quitcunque vellet contra libellum
eundem, copia primitus decreta sumptibus offerentibus, peremptorie citari mandavimus et fecimus per quemdam dicti domini nostri pape cursorem ad
certam diem, in qua die comparentibus in judicio coram nobis auditore prefato domino Andrea principali principaliter pro seipso circa
procuratorum suorum revocationem ex una, et magistro Bernardo de Berne procuratore supradicto, quo supra nomine, ex parte altera, et per ipsum
procuratorem contra libellum eundem, quibusdam in scriptis factis et datis exceptionibus, et per dictum Andream supradictas contra ipsas
exceptiones nonnullis replicationibus verbo factis, ac deinde ad probandum attemptata predicta pro parte ipsius domini Andree productis in
judicio coram nobis nonnullis juribus et munimentis contra eadem producta, quibusdam in scriptis per dictum Bernardum de Berne datis et
subsequentibus exceptionibus in terminis, ad predicta ipsis partibus per nos peremptorie et successive prefixis, tandem nos, auditor prefatus,
ad supradicti domini Andree principale coram nobis cum protestatione, quod per dictum hujusmodi vel alium sue comparitionis actum, quem in dicta
causa faciebat vel faceret, predictum procuratorem suum revocare minime intendebat in judicio comparentis instanciam, prefatum
Bernardum de Berne, procuratorem dicti Gerardi de Veno, ad audiendum per nos in causa hujusmodi attemptatoris sententiam
ferri per quemdam dicti domini nostri pape cursorem citari mandavimus et fecimus, eodemque domino Andrea
ad dictum actum similem terminum statuimus ad hanc diem presentem. Hac igitur die adveniente et comparente in judicio
coram nobis auditore prefato, domino Andrea principali supradicto principaliter pro seipso circa tamen procuratoris sui
predicti revocationem et dicti magistri Bernardi de Berne procuratoris, quo supra nomine, non comparentis contumaciam
accusante eumque contumacem per nos reputari petente et in ejus contumaciam sententiam supradictam juxta
tenorem libelli sui prescripti pro parte sua et contra aliam partem cum instancia postulando, nos igitur,
Bertholomeus de Bostario, auditor prefatus, dictum magistrum Bernardum procuratorem non comparentem, prius tamen usque ad horam debitam
expectatum reputantes quoad hujusmodi actum exigente justicia merito contumacem et in ejus contumaciam visis et diligenter
inspectis omnibus universis et singulis actis, actitatis, juribus et munimentis hinc et inde in dicta causa coram dicto domino Petro
auditore quam eciam coram nobis habitis, exhibitis et productis ipsisque cum matura diligencia recensitis, ac facta super
ipsis dominis coauditoribus nostris dicti sacri palacii causarum apostolici relatione plenaria et fideli, ac cum ipsis et intra nos
deliberatione prehabita diligenti per ea, que vidimus et cognovimus nuncque eciam cognoscimus et vidimus, Christi nomine
invocato pro tribunali sedentes et habentes solum Deum pre oculis, de dominorum coauditorum nostrorum consilio et consensu in hiis scriptis
pronunciamus, decernimus et declaramus predicta omnia et singula fuisse et esse lite pendente et post et contra inhibitionem predictam et
aliter indebite attemptata ac ea et eorum singula fore revocanda, cassanda, anullanda et prefatum ad debitum statum reducenda, et
reducimus cassamusque, revocamus et anullamus eciam cum effectu prefatumque magistrum Andream resumendum, restituendum et
reintegrandum fore ac restituimus et integramus in eum statum et ad ultimam possessionem dicti personatus, prout fuit ante litem
motam et inhibitionem predictas, eundemque dominum Gerardum, licet absentem, cujus absencia Dei presencia repleatur, ad
restitutionem dictarum decimarum et modiorum quantitatis predictorum, si existant, alioquin ad eorum estimationem, ut ipsum dominum
Gerardum in dampnis premissorum occasione passis ac in expensis, in et pro hac lite attemptatoris factis, quarum taxationem nobis in
posterum reservamus eadem sententia condempnantes. In quorum omnium fidem et testimonium premissorum presens instrumentum publicum
sententiam nostram hujusmodi continens exinde scribi et per notarium publicum nostrumque et dicte cause scribam infrascriptum publicari seque
fecit subscribi ac ejus signo signari mandavimus nostrique sigilli fecimus appensione muniri. Lecta, lata et in scriptis pronunciata fuit hec
nostra sententia per nos, Bertholomeum auditorum prefatum, Avinione in palacio causarum apostolico, in quo jura redduntur nobis, ibidem in
loco nostro solito ad jura reddendum pro tribunali sedentibus, sub anno a nativitate Domini MCCC quinquagesimo octavo, indictione
undecima, die Lune XIIII mensis Maji, pontificatus dicti domini Innocencii divina providentia pape sexti, anno sexto.
Presentibus discretis viris magistris Johanne de Zelandia dicto Lalaman, in Romana curia advocate, magistris Petro Ayraldi et Petro Gerardi de
Possessa ac Benedicto de Failhos, clericis notariis publicis, nostrisque scribis Claromontensis et Cathalonensis dyocesis
testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis. Et ego, Durandus de Romanhaco, Ruthenensis dyocesis apostolica et imperiali
auctoritate tabellio et notarius publicus ac venerabilis et circumspecti viri domini Bertholomei de Bostario, auditoris prefati, et
hujusmodi cause scriba prescripte sententie, probacioni et omnibus aliis et singulis supradictis, dum sic ut supra leguntur per dictum
dominum auditorem et coram eo agerentur et fierent anno, die, mense, indictione et pontificatu premissis, una cum prenomimatis
testibus presens fui eaque sic fieri vidi et audivi et hoc instrumentum publicum, sententiam hujusmodi continens, de actis dicte cause fideliter
extraxi et de died domini auditoris mandato per alium fideliter scribi feci, hic mea propria manu subscripsi et in hanc publicam formam redegi
ac signo meo consueto signavi, rogatus specialiter et requisitus in premissorum omnium testimonium veritatis.
Recto:
x
x
Bestand Oorkondenboek Groningen en Drenthe
Nr 458
Olim Naar een 14de eeuwsch afschrift in het rijksarchief te Utrecht (Kapittel-archief van Oud-Munster, in het ms. suppl. no. 40).
Jahr 1358
Datumcode 1405
x
x
Material papier
x
Editionen P.J. Blok e.a., Oorkondenboek van Groningen en Drente, I (Groningen 1896), nr. 458.