| Nummer:ogd0754 | Datum:22 febr. 1386 | Überlieferung:Editie | Fundstelle:Oorkondenboek Groningen en Drenthe, nr. 754 |
Burgemeesters en raad van Groningen verklaren, dat de gemeene buren van de Ooster- en Westerhamriken enige bepalingen hebben gemaakt omtrent hun buurrecht.
Wy, borghermeystere ende raed in Groningen, doen kundich allen luden mit desen openen breve, dat voer ons quemen die ghemene bure van der
Oesterhemmerike ende van der Westerhemmerike ende bekanden, dat sie sijn overdraghen ende hebben begrepen, dat sie hijrna buerrecht willen
holden in allen ghevoghe ende manieren als hijrna ghescreven staet. In den eersten dat die overste oldermans sullen kesen nye oldermans elkes
jaers bynnen achte daghen na sunte Peters daghe ad Cathedram, elken olderman by eenre tunne biers to broke. Ende soe wien desse oldermans kesen
, die sal olderman wesen dat jaer by ener ame wijns to broke. Ende als desse vors. oldermans gekoren hebben, soe sal elk olderman nakesen
bijnnen achte daghen in sijnre buerscap, elken olderman by eenen tunne biers to broke. Ende wen dat sie keset, die sal olderman bliven dat jaer
by ener ame wijns to broke. Item wan de oldermans buersprake beden laten, so wie dan nijet en komet, die sal breken vier pennyngen. Ende wanneer
dat sie soven bueren hebben, soe moegen sie cluchten ende wes die merredeel der bueren overdraghen, die to buersprake comen, dat sal men stede
ende vast holden. Item wanneer die bueren overdraghen, dat die oldermans een schot nemen sullen, ende die buerknecht dat schot ghekundighet
heft, soe wie dan des eersten daghes nyet en betaelt, eer men Vesper tozamen ludet to sunte Meerten, die sal breken IIII d. ; daerna, als Vesper
tozamen is gheludet, soe sullen de oldermans den buerknecht gaen laten to denghenen, die nyet vull hebben ghedaen, ende laten hem bieden, dat
sie vuldoen eer der zonnen ondergang, by drien ponden to broke elken personen. Ende en doen sie dan nyet vul, soe sullen die voers. oldermans
een ende twintich penninge to alles voren nemen to broke, eer dat sie dat schot nemen. Daerna des anderen daghes offt des derden daghes, offte
wanneer dat het hem effen komet, soe moghen dese voers. oldermans sitten gaen, waer sie willen, mit den buren, die sie by hem hebben moghen,
ende laten denghenen beden, die nyet vulghedaen en hebben by den tappen, dat sie horen broke ende hoer schot brengen. Ende brengen sie horen
broke ende hoer schot dar nyet, soe sal men up elc onhorighen drincken eene tunne tappenbiers, tensie dat sy oer vuldoen, soe sal men aldaer
byrekenen. Ende wanneer alle dese voers. bode verseten sijnt, soe sullen dese voers. oldermans gaen bijnnen achte daghen to den borghermeyster,
die dat recht up die tiit voer den hove verwaert, en begheren van hem, dat hie den onhorighen ene hoffart sette voer broke ende schot vul te
doen. En de borghermeyster sal den onhorighen luden ene hoffart setten laten, want die mene buer voers. dat ghewilkort ende begrepen hebben,
ende soe wie dan nyet vuldoen en wil, den sal men vredeloes leggen, al want hie vuldoet voer broke ende voer schot als voers. is. Ende in deser
voers. manier sal men alle broke uutwijnnen van dijckschouwinge off van weghe to maken off van maren off van sloten to rumen off van
yenigherhande bode, de die oldermans voers. off dijckrechters beden laten. Ende ist zake, dat yenich paer oldermans hoer schot nyet uut en
wijnnen van oer buerscap offte oer recht nyet en vorderen als voers. is, soe sullen sie dat selven betalen. Ende ist zake, dat sie nyet vuldoen
en willen, soe sullen die overste oldermans alsodaen recht over die anderen oldermans vorderen als voers. is, al want sie vuldoen. Item alle
dieghene, die erve liggende hebben by enyghen weghe, zydelinge off endelinge, wanneer dat sie oer slote graven willen off hore erve beschermen
willen, die sullen die eerde scheten up den wech ende nyet up hoer erve, elke rode by drien ponden to broke, tensy dattet hem die oldermans
hogher beden. Item soe waer twe bure sijn, die enen manden sloet hebben, die beteringe behovet, die sullen oen mit manderhand upgraven; ende wil
hoer een nyet graven, soe mach die ander allene den sloet upgraven laten, ende scheten de eerde up sijns selves erve. Item soe waer een erve
endelijken schetet up een mare off up enen sloet, die sal den mare off den sloet claer ende zuver holden also breet als sijn erve is. Item
enijch man, die erve to hure heeft van uteburen, soe wat schote up dat erve gaet van graven off van dyken, dat sal deghene ghelden , die dat
erve to hure heeft. Voert soe sijnt die ghemene buere van der Oesterhemmerick ende van der Westerhemmerick voers. overdraghen, dat men alle jaer
sal kesen vyer dijckrechters up sunte Petersdach voers. Ende die des eens jaers dijckrechters gewesen hebben, die sullen up den voers. dach de
nye dijckrechters kesen. Ende wie ghekoren wort, de sal dijckrechter wesen by ener ame wijns toe broke. Item soe sijnt des verdraghen die voers.
bure, dat die dijckrechters elkes jaers sullen zweren up den voers. dach, dat sie tot allen maenden dijcschouwinge sullen doen off dicker by hem
selven off by horen wissen boden. Ende dat sie alsodaen broke sullen nemen, als hijrna ghescreven staet, ende daer en sullen sie nyemande an
verschonen by horen eede. Int eerste, waer sie beschynen enen overloep, dat sal breken alsomanighen schilling alse de overloep manighen voet
breet is. Item war sie beschynen een gat, dat voets deep is, dat sal breken alsomanighen marck alset manichs voets wijt is ende manighes votes
deep is in der tijt der beschyninge. Item waer sie beschynen een grondgat, dat sal breken alsomenighe marck alset manighes votes wijt is. Ende
een groet onderloep off een groet doerloep sal breken ene halve mark. Item alle dese voers. punten sal men berichten ende beteren in alle den
ghevoghe alse die dijckrechters beschynen ende eendrachtliken vertughen. Item weer enijch man, die quade dyke hadde ende den dat gheboden worde,
dat hie by eenre tijt syne dijcke maken solde, ende hie dat bot ende den dach versete, die sal breken na den daghe, die hem gheset woert, elkes
daghes dubbelden broke. Item waer enich man, die nye dyke maken wolde, die sal den nyen dijck weder maken an den olden dijck, soe dat hemmerick
daer gheen schaden van en krighe. In orkunde der waerheyt soe hebben wy onser stadt cleyne seghel an desen breeff ghehangen. Ghegeven in den
jaer onss Heren MCCC ses ende tachtentich up sunte Peters dach ad Cathedram, doe Herman Kater, Gheert Lewe, Wigbolt Maurissinge, Wigbolt Everts,
Gheert Paeschedaghes ende Egbert Schulte borghermeysters weren onser stad. Item soe sijndt de bueren overdraghen, dat elk penninghe voers. sal
wesen een halff krumstert.
Oesterhemmerike ende van der Westerhemmerike ende bekanden, dat sie sijn overdraghen ende hebben begrepen, dat sie hijrna buerrecht willen
holden in allen ghevoghe ende manieren als hijrna ghescreven staet. In den eersten dat die overste oldermans sullen kesen nye oldermans elkes
jaers bynnen achte daghen na sunte Peters daghe ad Cathedram, elken olderman by eenre tunne biers to broke. Ende soe wien desse oldermans kesen
, die sal olderman wesen dat jaer by ener ame wijns to broke. Ende als desse vors. oldermans gekoren hebben, soe sal elk olderman nakesen
bijnnen achte daghen in sijnre buerscap, elken olderman by eenen tunne biers to broke. Ende wen dat sie keset, die sal olderman bliven dat jaer
by ener ame wijns to broke. Item wan de oldermans buersprake beden laten, so wie dan nijet en komet, die sal breken vier pennyngen. Ende wanneer
dat sie soven bueren hebben, soe moegen sie cluchten ende wes die merredeel der bueren overdraghen, die to buersprake comen, dat sal men stede
ende vast holden. Item wanneer die bueren overdraghen, dat die oldermans een schot nemen sullen, ende die buerknecht dat schot ghekundighet
heft, soe wie dan des eersten daghes nyet en betaelt, eer men Vesper tozamen ludet to sunte Meerten, die sal breken IIII d. ; daerna, als Vesper
tozamen is gheludet, soe sullen de oldermans den buerknecht gaen laten to denghenen, die nyet vull hebben ghedaen, ende laten hem bieden, dat
sie vuldoen eer der zonnen ondergang, by drien ponden to broke elken personen. Ende en doen sie dan nyet vul, soe sullen die voers. oldermans
een ende twintich penninge to alles voren nemen to broke, eer dat sie dat schot nemen. Daerna des anderen daghes offt des derden daghes, offte
wanneer dat het hem effen komet, soe moghen dese voers. oldermans sitten gaen, waer sie willen, mit den buren, die sie by hem hebben moghen,
ende laten denghenen beden, die nyet vulghedaen en hebben by den tappen, dat sie horen broke ende hoer schot brengen. Ende brengen sie horen
broke ende hoer schot dar nyet, soe sal men up elc onhorighen drincken eene tunne tappenbiers, tensie dat sy oer vuldoen, soe sal men aldaer
byrekenen. Ende wanneer alle dese voers. bode verseten sijnt, soe sullen dese voers. oldermans gaen bijnnen achte daghen to den borghermeyster,
die dat recht up die tiit voer den hove verwaert, en begheren van hem, dat hie den onhorighen ene hoffart sette voer broke ende schot vul te
doen. En de borghermeyster sal den onhorighen luden ene hoffart setten laten, want die mene buer voers. dat ghewilkort ende begrepen hebben,
ende soe wie dan nyet vuldoen en wil, den sal men vredeloes leggen, al want hie vuldoet voer broke ende voer schot als voers. is. Ende in deser
voers. manier sal men alle broke uutwijnnen van dijckschouwinge off van weghe to maken off van maren off van sloten to rumen off van
yenigherhande bode, de die oldermans voers. off dijckrechters beden laten. Ende ist zake, dat yenich paer oldermans hoer schot nyet uut en
wijnnen van oer buerscap offte oer recht nyet en vorderen als voers. is, soe sullen sie dat selven betalen. Ende ist zake, dat sie nyet vuldoen
en willen, soe sullen die overste oldermans alsodaen recht over die anderen oldermans vorderen als voers. is, al want sie vuldoen. Item alle
dieghene, die erve liggende hebben by enyghen weghe, zydelinge off endelinge, wanneer dat sie oer slote graven willen off hore erve beschermen
willen, die sullen die eerde scheten up den wech ende nyet up hoer erve, elke rode by drien ponden to broke, tensy dattet hem die oldermans
hogher beden. Item soe waer twe bure sijn, die enen manden sloet hebben, die beteringe behovet, die sullen oen mit manderhand upgraven; ende wil
hoer een nyet graven, soe mach die ander allene den sloet upgraven laten, ende scheten de eerde up sijns selves erve. Item soe waer een erve
endelijken schetet up een mare off up enen sloet, die sal den mare off den sloet claer ende zuver holden also breet als sijn erve is. Item
enijch man, die erve to hure heeft van uteburen, soe wat schote up dat erve gaet van graven off van dyken, dat sal deghene ghelden , die dat
erve to hure heeft. Voert soe sijnt die ghemene buere van der Oesterhemmerick ende van der Westerhemmerick voers. overdraghen, dat men alle jaer
sal kesen vyer dijckrechters up sunte Petersdach voers. Ende die des eens jaers dijckrechters gewesen hebben, die sullen up den voers. dach de
nye dijckrechters kesen. Ende wie ghekoren wort, de sal dijckrechter wesen by ener ame wijns toe broke. Item soe sijnt des verdraghen die voers.
bure, dat die dijckrechters elkes jaers sullen zweren up den voers. dach, dat sie tot allen maenden dijcschouwinge sullen doen off dicker by hem
selven off by horen wissen boden. Ende dat sie alsodaen broke sullen nemen, als hijrna ghescreven staet, ende daer en sullen sie nyemande an
verschonen by horen eede. Int eerste, waer sie beschynen enen overloep, dat sal breken alsomanighen schilling alse de overloep manighen voet
breet is. Item war sie beschynen een gat, dat voets deep is, dat sal breken alsomanighen marck alset manichs voets wijt is ende manighes votes
deep is in der tijt der beschyninge. Item waer sie beschynen een grondgat, dat sal breken alsomenighe marck alset manighes votes wijt is. Ende
een groet onderloep off een groet doerloep sal breken ene halve mark. Item alle dese voers. punten sal men berichten ende beteren in alle den
ghevoghe alse die dijckrechters beschynen ende eendrachtliken vertughen. Item weer enijch man, die quade dyke hadde ende den dat gheboden worde,
dat hie by eenre tijt syne dijcke maken solde, ende hie dat bot ende den dach versete, die sal breken na den daghe, die hem gheset woert, elkes
daghes dubbelden broke. Item waer enich man, die nye dyke maken wolde, die sal den nyen dijck weder maken an den olden dijck, soe dat hemmerick
daer gheen schaden van en krighe. In orkunde der waerheyt soe hebben wy onser stadt cleyne seghel an desen breeff ghehangen. Ghegeven in den
jaer onss Heren MCCC ses ende tachtentich up sunte Peters dach ad Cathedram, doe Herman Kater, Gheert Lewe, Wigbolt Maurissinge, Wigbolt Everts,
Gheert Paeschedaghes ende Egbert Schulte borghermeysters weren onser stad. Item soe sijndt de bueren overdraghen, dat elk penninghe voers. sal
wesen een halff krumstert.
