| Nummer:ogd0814 | Datum:21 juni 1391 | Überlieferung:Editie | Fundstelle:Oorkondenboek Groningen en Drenthe, nr. 814 |
De notaris Bartoldus Baerlingius geeft acte van een overeenkomst van enige Reiderlander en Oldambster hoofdelingen nopens de grensscheiding, wateren, zijlen en dijken van deze beide landschappen.
In nomine Dei amen. Anno nativitatis ejusdem MCCCXCI, indictionis tredecime, mensis Junii, die vicesima prima, hora vesperarum vel quasi,
pontificatus sanctissimi in Christo patris ac domini nostri domini Martini, divina providentia pape quinti, anno suo tertio, in mei notarii
publici testiumque infrascriptorum ac specialiter vocatorum rogatorumque presentia personaliter comparuerunt quamplures nobiles et discreti viri
necnon illustres capitanei terri-toriorum Rederlancium et Oldeampte, produxerunt et presentaverunt coram me unam rullam vel literam antiquam
amborum territoriorum valde utilem et necessariam, competenter et bene sigillatam et utiliter et magistraliter cum dictura munitam. Aliud etiam
pecierunt a me fieri unum instrumentum, ne de cetero ab eorum successoribus inter eos fieret altricatio et confusio de divisione prediorum ad
unurnquemque per rivulorum aquarum meatus ac situs eorundem. Ne vero nature humane fragilitas temporisque continui currentis posteris affuturis
obliviosam induceret confusionem, pariterque ac errorem, dicta et facta solent quandoque scripturarum testimonio autentico ad perpetuam rei
memoriam perhennari, ut eadem necessitas desiderat; profluxu temporis continui presententur. Ac ille tenor rulle sine contrario de verbo ad
verbum, de principio ad finem sequitur et est talis, in perpetuum servandum sine contradictione et revocatione:
Wy, Egge Addinga in Westerwolde, Frala Nonneka in Bunda, Wyneko in Ockeweer, Campo in Berum, Liwert Hayens in Berda, in terra Redensi capitales,
Tammo Gockinga in Suidbroeck, Dyurt Sybinga, Hemmo Hunnijnga, Sebo Ennens in Scheemda, Tyacko Tijddinga in Exta, in terra Oldampte capitales, ut
ulterius lucidius patebit intuentibus ac legentibus. Acta et facta sunt hec anno, indictione, mense , hora et pontificatus quibus (supra)
testibus ad premissa vocatis et rogatis. Dit is dat begrip Rederlandes ende Oldamptes by Wolden ende by scheidinge beider landen voors. ende der
stichten, als Ossenbrugge ende Munster, mit thyaemen, reviren ende zypen, daer toe lopende uyt beiden landen, stedes ende vast tot ewigen dagen
te holden soo als die gemaket sint in vortyden om nutticheyt ende noot der landen voors. ende hiernae beschreven staen.
1. In den eersten om watersnoot in den Oldenampte soo sal men toeschlaen die Finser Ee op sinte Petersavont in der vasten, ende sall weder
opgedaen worden op alle Godes Hilligenavent in allzulcke manier als vors. is.
2. Item die Zype is een rechte scheidinge beyder landen ende stichten voors. tusschen der Ext, Schemede ende dat convent ter Heyligerlee, sal
men toslaen te dreen steden op sinte Petrusavent ad Cathedram ende weder opdoen op sunte Michaelsavent, ende sal uytwateren door den zijll, die
door den santwech gaet, ende voort in Addensloot ende voort in de Zijtwendinge, ende desen voors. zijll sal wesen twee voeten wijt ende twee
voeten hooge in den loop van water.
3. Die Exter ende Schemeder bueren ende dat convent ter Heyligerlee zullen den zijll gelick staende holden, want zy uut der Zypen daer gelick
doorwateren ende des convents lant daer besunderlinge doorwatert uuth den nyen oft Monikesloot ende ander reviren des convents ende buerschappen
voors.
4. Den santwech zullen holden die Exter bueren hent aen die Sijtwendige, wantet een principael wech is uuth der Ext, ende voortaen dat convent
ter Heligelee met den voorwarken ende buren in Westerlee.
5. Item heer Eppo, provest in der tijdt ter Heiligerlee, ende heer Ziardus, kerckheer in Westerlee, van des conventes ende der vorwarken ende
Westerleescher bueren wegen hebben verworven van den gantschen landen van Oldampt by Wolde ende vol darvoor gedaen, dat oir water tot ewigen
dagen door dat Oldampt mede mach uuthwateren ende lopen in oer watertochten in de Ee, ende voortaen uuth door die zylen ter Munten.
6. Item op dit voors. verdrach heeft dat convent ter Heiligerlee den nyen sloot van dat convent dalegraven laten door des conventes lant an
beiden zyden te wateren door den zijll, die door den santwegh lecht, ende soo voortaen door Addensloot uuth ter Munte, als vors. is. Ende dezen
nyen sloot, offte Monikesloot soo geheten, sall dat convent oock toeslaen op sunte Petersavent voors. ende weder opdoen op sinte Michaelsavent.
7. Item die Zijtwendinge, gelegen buyten den santwech aen Addensloot, is oock de rechte lant of hammerickscheydinge der voors. landen ende
stichten. Ende de Westerleester zullen de voors. Zijtwendinge staende holden buyten der lande schaden.
8. Item Thyartsazijl ende Ubbingazijl, die beide gelegen sint in Exter hammericke door den Eedijck, die zullen elck vijff voeten wijt wesen van
waterloope; die zullen die Exter buren staende holden.
9. Ende dagelijcx al man den Eedick heel to holden alom in den Zwage buyten des gantsches lands schaden.
10. Alsoowal zullen de Scheminge, Midwolde, Oostwolde bueren den Folkerdewal toeslaen ende holden buyten des gantschen landes schaden.
11. Ende all man sijn zylen to holden soo vast ende soo starck, dat den gantschen landen geen schade en geschie.
12. Item die Letse of de Zijp oock also geheten, gelegen tuschen de Westerlee ende de Medum, dat oock de rechte hammericke ende landtscheidinge
is der Westerleester ende Metmans ende beyde stichten ende landen, zal oock togeslagen wesen op de voors. Petersavent ende weder opdoen op sunte
Michaelsavent ende uutwateren in de Zijtwendinge ende voort door die hammerike toe den zijle ter Munten.
13. Ende de hoge dam tuschen Westerlee ende Meden sall oock toeslagen wesen ende zoo starck toe holden, dat dar geen schaden van en kome.
14. Item Reneke groepe, alzoo geheten, by Meermanne kerckhove zall stelicke toegeslagen wesen tusschen sinte Petersdage ende sinte Martensdage.
15. Item all dat moer op de Meden ende al dat moer, dat om dat convent ter Heligerlee lecht, dat sal beslagen wesen, dat den gantschen lande
geen schade en geschie.
16. Item dat revier of zypen, gelegen tuschen Meden en Muntendam, sal ook togeslagen wesen ende opgedan wesen gelick de anderen voors.
17. Ende de hoge dam oock aldaer in syne vuile macht to holden buyten des landes schaden.
18. Item al dat moer om Muntendam ende alle watertochten tusschen Muntendam ende Broke, die van oldes niet en plegen to wesen, zal men al tzamen
toeslaen, dat den landen gheen schade en geschie.
19. Item Hijllikogroepe sal oock toeslagen wesen, als die anderen revieren voors.
20. In de burge to Nortbroke al man sijnn also vaste toe holden, dat den gantschen landen daer geen schaden van en schie.
21. Item de Thyamme begint uet Tijdwynedaborch in Wijnedaham ende loopt op voorbey Reijderwolda ende voort door Meggeham ende door Torptsen,
voorby sunte Nicolauskercke in Oostfinserwolda, west in voorby Finsterwolda, Oostwolda, Midwolda, tusschen Bertsater ende Windschoter mit haren
parten, de aen der zuyderzijt der Thyammen liggen gelandet, ende strecket voort over dat moer recht westwert in de Zype, die gelegen iss tuschen
Schemeder, Extinger ende dat convent te Heligerlee, ende voort aen dat smalle steenhuys in der Opext, geheten Nemeke Eppens steenhuys, went aen
den zantwech.
22. Dese Thyamme uet Tijdwynedaborch in de Zype dale hent aen den santwech, dit iss de rechte scheidinge tuschen beiden stichten ende landen
voors. ende scheidet alle hammericken ontwee van beyden landen, die tuschen Tijdwynedaborch ende den santwech gelegen sint, ende all wat an die
norderzyde der Thyamme ende Zype licht, dat iss Oldampte. Ende wat lande aen de zuyderzyde der Zype ende Thyamme licht, dat is Reyderlandes.
Ende des convents lant lecht an die zuyderzyde der Zype langes went aen den santwegh ende alle hammerike, so voort aen van beiden syden
streckende aen de Zype ende Thyamme voors.
23. Ende voort aen wat lande aen der noerder zyde der Zijtwendinge licht, dat is Exter hammerick, ende dat landt, dat aen die zuyderzyde der
Zijtwendige, is Westerleester hammerick, geleghen buyten den santwegh . Et ego, Bertoldus Baerlingius, clericus Trajectensis diocesis, publicus
imperiali auctoritate ac ordinaria admissione notarius, quia premissis omnibus et singulis, ut sic premittitur, fierent et agerentur, una cum
prenominatis testibus presens interfui eaque sic fieri vidi et audivi, ideo hoc presens publicum instrumentum exinde confeci, subscripsi et in
hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium singulorum
premissorum.
pontificatus sanctissimi in Christo patris ac domini nostri domini Martini, divina providentia pape quinti, anno suo tertio, in mei notarii
publici testiumque infrascriptorum ac specialiter vocatorum rogatorumque presentia personaliter comparuerunt quamplures nobiles et discreti viri
necnon illustres capitanei terri-toriorum Rederlancium et Oldeampte, produxerunt et presentaverunt coram me unam rullam vel literam antiquam
amborum territoriorum valde utilem et necessariam, competenter et bene sigillatam et utiliter et magistraliter cum dictura munitam. Aliud etiam
pecierunt a me fieri unum instrumentum, ne de cetero ab eorum successoribus inter eos fieret altricatio et confusio de divisione prediorum ad
unurnquemque per rivulorum aquarum meatus ac situs eorundem. Ne vero nature humane fragilitas temporisque continui currentis posteris affuturis
obliviosam induceret confusionem, pariterque ac errorem, dicta et facta solent quandoque scripturarum testimonio autentico ad perpetuam rei
memoriam perhennari, ut eadem necessitas desiderat; profluxu temporis continui presententur. Ac ille tenor rulle sine contrario de verbo ad
verbum, de principio ad finem sequitur et est talis, in perpetuum servandum sine contradictione et revocatione:
Wy, Egge Addinga in Westerwolde, Frala Nonneka in Bunda, Wyneko in Ockeweer, Campo in Berum, Liwert Hayens in Berda, in terra Redensi capitales,
Tammo Gockinga in Suidbroeck, Dyurt Sybinga, Hemmo Hunnijnga, Sebo Ennens in Scheemda, Tyacko Tijddinga in Exta, in terra Oldampte capitales, ut
ulterius lucidius patebit intuentibus ac legentibus. Acta et facta sunt hec anno, indictione, mense , hora et pontificatus quibus (supra)
testibus ad premissa vocatis et rogatis. Dit is dat begrip Rederlandes ende Oldamptes by Wolden ende by scheidinge beider landen voors. ende der
stichten, als Ossenbrugge ende Munster, mit thyaemen, reviren ende zypen, daer toe lopende uyt beiden landen, stedes ende vast tot ewigen dagen
te holden soo als die gemaket sint in vortyden om nutticheyt ende noot der landen voors. ende hiernae beschreven staen.
1. In den eersten om watersnoot in den Oldenampte soo sal men toeschlaen die Finser Ee op sinte Petersavont in der vasten, ende sall weder
opgedaen worden op alle Godes Hilligenavent in allzulcke manier als vors. is.
2. Item die Zype is een rechte scheidinge beyder landen ende stichten voors. tusschen der Ext, Schemede ende dat convent ter Heyligerlee, sal
men toslaen te dreen steden op sinte Petrusavent ad Cathedram ende weder opdoen op sunte Michaelsavent, ende sal uytwateren door den zijll, die
door den santwech gaet, ende voort in Addensloot ende voort in de Zijtwendinge, ende desen voors. zijll sal wesen twee voeten wijt ende twee
voeten hooge in den loop van water.
3. Die Exter ende Schemeder bueren ende dat convent ter Heyligerlee zullen den zijll gelick staende holden, want zy uut der Zypen daer gelick
doorwateren ende des convents lant daer besunderlinge doorwatert uuth den nyen oft Monikesloot ende ander reviren des convents ende buerschappen
voors.
4. Den santwech zullen holden die Exter bueren hent aen die Sijtwendige, wantet een principael wech is uuth der Ext, ende voortaen dat convent
ter Heligelee met den voorwarken ende buren in Westerlee.
5. Item heer Eppo, provest in der tijdt ter Heiligerlee, ende heer Ziardus, kerckheer in Westerlee, van des conventes ende der vorwarken ende
Westerleescher bueren wegen hebben verworven van den gantschen landen van Oldampt by Wolde ende vol darvoor gedaen, dat oir water tot ewigen
dagen door dat Oldampt mede mach uuthwateren ende lopen in oer watertochten in de Ee, ende voortaen uuth door die zylen ter Munten.
6. Item op dit voors. verdrach heeft dat convent ter Heiligerlee den nyen sloot van dat convent dalegraven laten door des conventes lant an
beiden zyden te wateren door den zijll, die door den santwegh lecht, ende soo voortaen door Addensloot uuth ter Munte, als vors. is. Ende dezen
nyen sloot, offte Monikesloot soo geheten, sall dat convent oock toeslaen op sunte Petersavent voors. ende weder opdoen op sinte Michaelsavent.
7. Item die Zijtwendinge, gelegen buyten den santwech aen Addensloot, is oock de rechte lant of hammerickscheydinge der voors. landen ende
stichten. Ende de Westerleester zullen de voors. Zijtwendinge staende holden buyten der lande schaden.
8. Item Thyartsazijl ende Ubbingazijl, die beide gelegen sint in Exter hammericke door den Eedijck, die zullen elck vijff voeten wijt wesen van
waterloope; die zullen die Exter buren staende holden.
9. Ende dagelijcx al man den Eedick heel to holden alom in den Zwage buyten des gantsches lands schaden.
10. Alsoowal zullen de Scheminge, Midwolde, Oostwolde bueren den Folkerdewal toeslaen ende holden buyten des gantschen landes schaden.
11. Ende all man sijn zylen to holden soo vast ende soo starck, dat den gantschen landen geen schade en geschie.
12. Item die Letse of de Zijp oock also geheten, gelegen tuschen de Westerlee ende de Medum, dat oock de rechte hammericke ende landtscheidinge
is der Westerleester ende Metmans ende beyde stichten ende landen, zal oock togeslagen wesen op de voors. Petersavent ende weder opdoen op sunte
Michaelsavent ende uutwateren in de Zijtwendinge ende voort door die hammerike toe den zijle ter Munten.
13. Ende de hoge dam tuschen Westerlee ende Meden sall oock toeslagen wesen ende zoo starck toe holden, dat dar geen schaden van en kome.
14. Item Reneke groepe, alzoo geheten, by Meermanne kerckhove zall stelicke toegeslagen wesen tusschen sinte Petersdage ende sinte Martensdage.
15. Item all dat moer op de Meden ende al dat moer, dat om dat convent ter Heligerlee lecht, dat sal beslagen wesen, dat den gantschen lande
geen schade en geschie.
16. Item dat revier of zypen, gelegen tuschen Meden en Muntendam, sal ook togeslagen wesen ende opgedan wesen gelick de anderen voors.
17. Ende de hoge dam oock aldaer in syne vuile macht to holden buyten des landes schaden.
18. Item al dat moer om Muntendam ende alle watertochten tusschen Muntendam ende Broke, die van oldes niet en plegen to wesen, zal men al tzamen
toeslaen, dat den landen gheen schade en geschie.
19. Item Hijllikogroepe sal oock toeslagen wesen, als die anderen revieren voors.
20. In de burge to Nortbroke al man sijnn also vaste toe holden, dat den gantschen landen daer geen schaden van en schie.
21. Item de Thyamme begint uet Tijdwynedaborch in Wijnedaham ende loopt op voorbey Reijderwolda ende voort door Meggeham ende door Torptsen,
voorby sunte Nicolauskercke in Oostfinserwolda, west in voorby Finsterwolda, Oostwolda, Midwolda, tusschen Bertsater ende Windschoter mit haren
parten, de aen der zuyderzijt der Thyammen liggen gelandet, ende strecket voort over dat moer recht westwert in de Zype, die gelegen iss tuschen
Schemeder, Extinger ende dat convent te Heligerlee, ende voort aen dat smalle steenhuys in der Opext, geheten Nemeke Eppens steenhuys, went aen
den zantwech.
22. Dese Thyamme uet Tijdwynedaborch in de Zype dale hent aen den santwech, dit iss de rechte scheidinge tuschen beiden stichten ende landen
voors. ende scheidet alle hammericken ontwee van beyden landen, die tuschen Tijdwynedaborch ende den santwech gelegen sint, ende all wat an die
norderzyde der Thyamme ende Zype licht, dat iss Oldampte. Ende wat lande aen de zuyderzyde der Zype ende Thyamme licht, dat is Reyderlandes.
Ende des convents lant lecht an die zuyderzyde der Zype langes went aen den santwegh ende alle hammerike, so voort aen van beiden syden
streckende aen de Zype ende Thyamme voors.
23. Ende voort aen wat lande aen der noerder zyde der Zijtwendinge licht, dat is Exter hammerick, ende dat landt, dat aen die zuyderzyde der
Zijtwendige, is Westerleester hammerick, geleghen buyten den santwegh . Et ego, Bertoldus Baerlingius, clericus Trajectensis diocesis, publicus
imperiali auctoritate ac ordinaria admissione notarius, quia premissis omnibus et singulis, ut sic premittitur, fierent et agerentur, una cum
prenominatis testibus presens interfui eaque sic fieri vidi et audivi, ideo hoc presens publicum instrumentum exinde confeci, subscripsi et in
hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium singulorum
premissorum.
x
| Bestand | Oorkondenboek Groningen en Drenthe |
|---|---|
| Nr | 814 |
| Olim | Naar een afschrift uit de 2de helft der 16de eeuw in het ms. 4o no. 133 in het rijksarchief te Groningen, waar ook een aantal 17de eeuwse afschriften zijn. Gedrukt bij Driessen, blz. 423; Stratingh en Venema, De Dollard, blz. 304. Vgl. Friedlaender, Ostfr. Urk. I, no. 270 (oub0270). |
| Jahr | 1391 |
| Datumcode | 2106 |
x
Editie naar hsq133g. Andere afschriften: vsg1039409, oar7891e0121, oar7891e0122, oar7891e0123, oar7951e0121, oar7951e0122, oar7951e0123, oar8011e0121, oar8011e0122, oar8011e0123, rnr0821b, rnr44761e0121, rnr44761e0122, rnr44761e0123, vsg1039410, vsg1039411 en vva091.