| Nummer:ogd1134 | Datum:1403. | Überlieferung:Editie | Fundstelle:Oorkondenboek Groningen en Drenthe, nr. 1134 |
De schuitenschuivers te Groningen stellen de wetten van hun gilde vast.
In den jaer ons Heren, do men schreeff MCCCC ende dre, do wort begrepen ene ghilde ende een licht in de ere Godes ende des hilligen biscops
sinte Nicolaus hangende in sinte Meertenskercke in aldusdaner manieren to schepen. Item so een sal niemant to schepe mit schepen, de roder off
roeff hebben, om sin gelt darmede to verdenen, varen, he een hebbe eerst syn borgerschap gewonnen tegens den raed, ende dan mach he de ghilde
winnen mit derdenhalven olden schilt, halff to der stadt behoef ende halff ter ghilden behoeff, ende der gilden ene gude tonne biers en twe pont
was ter keersen. Dan de selven schepe hebben en hoer selves guet haelen ende voeren oft bi hoeren knechten halen laten, de sullen der ghilden
onbelast wesen.
Van vri to sin ende niet egen.
Item voert so een sal men nemant in desse gilde ontfangen, he een sal breve brengen, dat he vry sy ende niet egen ende van enen guden geruchte
ende dat sin saken recht schichtich sint als enen guden knapen tobehoert. Ende desgelyken van den vrouwenpersoens, de sullen ock breve brengen,
dat si vry, echte ende rechte geboren sint ende van guden geruchte, als van den manspersonen vors. is.
Van torf to kopen.
Item so en sal gheen persoen torf kopen bi helen plogen of bi kloten, meer by IIIIII schuten off bi minren summen. Ende worde wel hirmede
beschenen, des twe hovelingen off vier gildebroders vertugeden, dat sal wesen bi verlust der gilde, ende dat sal staen to verklaringe des raeds
ende den hovelingen van allen gilden.
Van den tichlers geen torf to leveren.
Item so en sal men den tichlers genen torf leveren bi helen branden dan bi schuten, bi enen olden schilt to broke, half ter stadt behoef, well
datter vertuget worde.
Van de schutlude van de Wolde.
Item so mogen de schutlude van de Wolde varen van sinte Johannesdage to Midsomer hen to sinte Martini in den winter der gilden onbelast, ende
wat se daervoer doen sullen, dat sal staen to des rades kenning.
Nemant sal gaen up een anders koep.
Item geen persoen een sal gaen op eens anderen koep bi een olden schilt to broeke half ter stadt behoeff.
Van een gildebroders soen.
Item een gildebroders soen mach de ghilde winnen mit II pont wasz ende een gude tonne biers. Ende een gildebroders dochter mach de gilde winnen
mit halven ghelde ende ene gude tonne biers ende II pont wasz. Item offt een ghildebroder storve ende dat sin wijff enen anderen man weder nam,
de mach de ghilde winnen mitt halff gelt ende een tonne biers en II ponnt wasses.
Van een gildebroders kint.
Item een ghildebroders kint, de borger was, eer em den ghewonnen wart, datt kint mach de ghilde winnen mit halven ghelde ende als voers. steet.
Wolde emant dit ampt doen sender gilde.
Item wert sake dat jenich persoen dit ampt doen wolde ende de gilde niet en hadde noch winnen een wolde, alsoevake als hie datt doet, soe breket
hie enen olden schilt, half to des stadts behoef ende half ter gilden behoef.
Van ut de stadt mit de wone tvaren.
Item voer enich ghildebroder uut Groningen mitter wone mit wijff ende mit kinderen ende ses weken daermede buten were, dat ga na verlesinge als
men borgerschap verliest na inholt des stadtboeck. Ende queme he darna weder ende wolde dit vors. ampt doen, so sal he erst winnen sin
borgerschap ende dan die gilde als vors. ys.
Van geen wilkoer to maken.
Item so sullen desse vors. gildebroders geen wilkoer maken anders dan hijr voers. steet, bi enen olden schilt to broke, half ter behoeff der
gilde ende half ter stadt behoef, wel des vertuget wort mit twe hovetlingen offte mit vier gildebroders.
Van varen mit twe schuten.
Item nemant sal varen mit twe schuten om torff, bi enen olden schilt to broke, halff ter stadt ende halff ter gilden behoeff, also vaken als he
darmede beschenen wort.
Van onwijsliken to tiren.
Item off sick enich ghildebroder also tijrde, dat des der gemenen gilden verdrote ende der gilden niet werdich en waer, dat sal staen op
verklaringe des rades ende den gemenen hovetlingen van allen ghilden.
Van de ene den ander to begeten.
Item wert sake dat een ghildebroder den ander begote mit een beker biers off sloge mitter fuest, de breke een halff tonne biers.
Van messen to trecken.
Item wel sin mesz treckt yn tornigem moede, die breckt een halve tonne biers.
Van bloet laten mit meszen.
Item wel den anderen bloet lat mitt enen messe, de breckt een halve tonne biers, ist sake dat de twe den derden vertugen mogen.
Van doer de knype toe seylen.
Item niemant en sal doer de knipe seylen mit schuten offte mit schepen, he en sal breken een tonne biers, halff ter gilden behoef en half to des
hofmesters behoef, waer II gildebroders den derden beschinen mogen.
Van kloppen sonder orloff.
Item niemant en sal kloppen sonder oerloff der hovelingen, daer onlust offte verdriet van komen mach, bi een tonne biers to broeke. Also vaken
als dat jenich gildebroder doet, soe sal men de broeke vorderen und affnemen.
Van moneken offte schippers te leveren.
Item so sint de menen gesellen vordragen by consent der boumesters ende hovelingen, wie schulde hefft mit den monken offte mit den schippers in
Vreeslant, den en sal geen man torf leveren, eer de schulde betaelt is, by een olt schilt to broeke, half ter stadt en half ter gilden behoeff.
Van onbehoerlike woerden.
Item wie den ander snode, onbehoerlyke woerde gifft in de vergaderinge, de breckt een halve tonne biers.
Van in noeden to sijn.
Item so wie den ander in noden seet mit schuten of mit schepen, so sal elck gildebroder den anderen to hulpe kamen na syner macht bi enen olden
schilt to broeke, waer twe den derden vertugen mogenn.
Van schepen of to slaen.
Item weert sake dat de ene gildebroder des anderen schip ofsloge, de breeckt een halve tonne biers.
Van een gildebroders schip af tleggen.
Item weert sake datter jenich persoen queme, dat geen gildebroder ende were ende der gildebroder schip of wolde leggen, dat sullen hem de ander
gildebroders helpen keren bi een halff tonne biers to broeke.
Van guet up to voeren.
Item geen gildebroder en sal opvoeren guet dengenen, de mit homode ut desser gilde gegaen ys, by een halve tonne biers to broeke, als twe den
derden vertugen mogen.
Van op Sondagen to laden.
Item geen gildebroder sal des Sondages laden bi een halve tonne biers to broeke.
Van den tichelers.
Item nemant in desse gilde en sal leveren den tichelmesters bi een olden schilt to broke, alst em verboden wort, eer se den anderen vul hebt
gedaen, bi een olden schilt to broke, also vake als wel hijrbaven doet. Ende dede de klager hirbaven, so ist dubbelde broke.
Alse een olde dode gestorven is.
Item wanner een olde dode ut dese gilde gestorven is, daer sullen de gildebroders of susters mede to kercken volgen ende weder tot den huse bi
twe olde vleemsche to broke.
Van tosamen to drincken en vergadering.
Item so sal een jegelijck broder of suster van deser gilde tosamen drincken de twe vergadringe. Ende wel daer dan niet en kompt, de sullen so
voel gelach wesen als dengenen, de daer medegedroncken hebben, ende voeren dan wel to ene, de breken der gilden ene tonne biers.
Van de hovelingenn.
Item de olde hovelingen sullen nye hovelingen kiesen op sinte Nicolaidach, en wel sie kiesen, de sullen dat inkamende jaere hovelinge bliven bi
een olt schilt to broke .
sinte Nicolaus hangende in sinte Meertenskercke in aldusdaner manieren to schepen. Item so een sal niemant to schepe mit schepen, de roder off
roeff hebben, om sin gelt darmede to verdenen, varen, he een hebbe eerst syn borgerschap gewonnen tegens den raed, ende dan mach he de ghilde
winnen mit derdenhalven olden schilt, halff to der stadt behoef ende halff ter ghilden behoeff, ende der gilden ene gude tonne biers en twe pont
was ter keersen. Dan de selven schepe hebben en hoer selves guet haelen ende voeren oft bi hoeren knechten halen laten, de sullen der ghilden
onbelast wesen.
Van vri to sin ende niet egen.
Item voert so een sal men nemant in desse gilde ontfangen, he een sal breve brengen, dat he vry sy ende niet egen ende van enen guden geruchte
ende dat sin saken recht schichtich sint als enen guden knapen tobehoert. Ende desgelyken van den vrouwenpersoens, de sullen ock breve brengen,
dat si vry, echte ende rechte geboren sint ende van guden geruchte, als van den manspersonen vors. is.
Van torf to kopen.
Item so en sal gheen persoen torf kopen bi helen plogen of bi kloten, meer by IIIIII schuten off bi minren summen. Ende worde wel hirmede
beschenen, des twe hovelingen off vier gildebroders vertugeden, dat sal wesen bi verlust der gilde, ende dat sal staen to verklaringe des raeds
ende den hovelingen van allen gilden.
Van den tichlers geen torf to leveren.
Item so en sal men den tichlers genen torf leveren bi helen branden dan bi schuten, bi enen olden schilt to broke, half ter stadt behoef, well
datter vertuget worde.
Van de schutlude van de Wolde.
Item so mogen de schutlude van de Wolde varen van sinte Johannesdage to Midsomer hen to sinte Martini in den winter der gilden onbelast, ende
wat se daervoer doen sullen, dat sal staen to des rades kenning.
Nemant sal gaen up een anders koep.
Item geen persoen een sal gaen op eens anderen koep bi een olden schilt to broeke half ter stadt behoeff.
Van een gildebroders soen.
Item een gildebroders soen mach de ghilde winnen mit II pont wasz ende een gude tonne biers. Ende een gildebroders dochter mach de gilde winnen
mit halven ghelde ende ene gude tonne biers ende II pont wasz. Item offt een ghildebroder storve ende dat sin wijff enen anderen man weder nam,
de mach de ghilde winnen mitt halff gelt ende een tonne biers en II ponnt wasses.
Van een gildebroders kint.
Item een ghildebroders kint, de borger was, eer em den ghewonnen wart, datt kint mach de ghilde winnen mit halven ghelde ende als voers. steet.
Wolde emant dit ampt doen sender gilde.
Item wert sake dat jenich persoen dit ampt doen wolde ende de gilde niet en hadde noch winnen een wolde, alsoevake als hie datt doet, soe breket
hie enen olden schilt, half to des stadts behoef ende half ter gilden behoef.
Van ut de stadt mit de wone tvaren.
Item voer enich ghildebroder uut Groningen mitter wone mit wijff ende mit kinderen ende ses weken daermede buten were, dat ga na verlesinge als
men borgerschap verliest na inholt des stadtboeck. Ende queme he darna weder ende wolde dit vors. ampt doen, so sal he erst winnen sin
borgerschap ende dan die gilde als vors. ys.
Van geen wilkoer to maken.
Item so sullen desse vors. gildebroders geen wilkoer maken anders dan hijr voers. steet, bi enen olden schilt to broke, half ter behoeff der
gilde ende half ter stadt behoef, wel des vertuget wort mit twe hovetlingen offte mit vier gildebroders.
Van varen mit twe schuten.
Item nemant sal varen mit twe schuten om torff, bi enen olden schilt to broke, halff ter stadt ende halff ter gilden behoeff, also vaken als he
darmede beschenen wort.
Van onwijsliken to tiren.
Item off sick enich ghildebroder also tijrde, dat des der gemenen gilden verdrote ende der gilden niet werdich en waer, dat sal staen op
verklaringe des rades ende den gemenen hovetlingen van allen ghilden.
Van de ene den ander to begeten.
Item wert sake dat een ghildebroder den ander begote mit een beker biers off sloge mitter fuest, de breke een halff tonne biers.
Van messen to trecken.
Item wel sin mesz treckt yn tornigem moede, die breckt een halve tonne biers.
Van bloet laten mit meszen.
Item wel den anderen bloet lat mitt enen messe, de breckt een halve tonne biers, ist sake dat de twe den derden vertugen mogen.
Van doer de knype toe seylen.
Item niemant en sal doer de knipe seylen mit schuten offte mit schepen, he en sal breken een tonne biers, halff ter gilden behoef en half to des
hofmesters behoef, waer II gildebroders den derden beschinen mogen.
Van kloppen sonder orloff.
Item niemant en sal kloppen sonder oerloff der hovelingen, daer onlust offte verdriet van komen mach, bi een tonne biers to broeke. Also vaken
als dat jenich gildebroder doet, soe sal men de broeke vorderen und affnemen.
Van moneken offte schippers te leveren.
Item so sint de menen gesellen vordragen by consent der boumesters ende hovelingen, wie schulde hefft mit den monken offte mit den schippers in
Vreeslant, den en sal geen man torf leveren, eer de schulde betaelt is, by een olt schilt to broeke, half ter stadt en half ter gilden behoeff.
Van onbehoerlike woerden.
Item wie den ander snode, onbehoerlyke woerde gifft in de vergaderinge, de breckt een halve tonne biers.
Van in noeden to sijn.
Item so wie den ander in noden seet mit schuten of mit schepen, so sal elck gildebroder den anderen to hulpe kamen na syner macht bi enen olden
schilt to broeke, waer twe den derden vertugen mogenn.
Van schepen of to slaen.
Item weert sake dat de ene gildebroder des anderen schip ofsloge, de breeckt een halve tonne biers.
Van een gildebroders schip af tleggen.
Item weert sake datter jenich persoen queme, dat geen gildebroder ende were ende der gildebroder schip of wolde leggen, dat sullen hem de ander
gildebroders helpen keren bi een halff tonne biers to broeke.
Van guet up to voeren.
Item geen gildebroder en sal opvoeren guet dengenen, de mit homode ut desser gilde gegaen ys, by een halve tonne biers to broeke, als twe den
derden vertugen mogen.
Van op Sondagen to laden.
Item geen gildebroder sal des Sondages laden bi een halve tonne biers to broeke.
Van den tichelers.
Item nemant in desse gilde en sal leveren den tichelmesters bi een olden schilt to broke, alst em verboden wort, eer se den anderen vul hebt
gedaen, bi een olden schilt to broke, also vake als wel hijrbaven doet. Ende dede de klager hirbaven, so ist dubbelde broke.
Alse een olde dode gestorven is.
Item wanner een olde dode ut dese gilde gestorven is, daer sullen de gildebroders of susters mede to kercken volgen ende weder tot den huse bi
twe olde vleemsche to broke.
Van tosamen to drincken en vergadering.
Item so sal een jegelijck broder of suster van deser gilde tosamen drincken de twe vergadringe. Ende wel daer dan niet en kompt, de sullen so
voel gelach wesen als dengenen, de daer medegedroncken hebben, ende voeren dan wel to ene, de breken der gilden ene tonne biers.
Van de hovelingenn.
Item de olde hovelingen sullen nye hovelingen kiesen op sinte Nicolaidach, en wel sie kiesen, de sullen dat inkamende jaere hovelinge bliven bi
een olt schilt to broke .
