Testament des Aild Beninga, Propstes zu Hinte und Häuptlings zu Grimersum.
In nomine Domini. Amen. In deme jare der boert Christi unses Heren als men schreef dusent veerhundert veer unde tseventich, des dages Dyonisii martiris, was personelyken unde yegenwoerdich voer my heer Memmo, tho Grymersum karckheer, de erbaer unde beschedene man Aylt Beninga, provest to Hinte unde hoeftlinck tho Grymersum, in jegenwoerdicheit des eersamen heren her Jacobs prebendati, heren Sunneken kappellani, Ulbet Yelden unde Eggen Doden, toe Grymersum voerg. buermans, tuegesluede daer sonderlingen to genomen unde geropen, up der borch to Grymersum voerg. So was de erbaer Aylt Beninga vorg. overdenckende unde betrachtende de wysheyt unses dodes unde de unsekerheyt de tijt des dodes, wal was he nicht starck van lyve, doch was he syner vorstantenisse, redelyckheit unde sinne, up dat Aylt voerbenoempt nicht en storve sunder testament unde syner nagelaten goederen schicknisse wolde maken, unde makede in myner yegenwerdicheyt synen lesten willen unde testament. Int eerste Aylt voerg. ene protestacien unde bewaringhe: weert sake, dat dit nabeschreven testament en mochte nenen voertganck hebben, als wen schrift in den rechte jure testamenti, so scholde id allykewoll doegen unde vullentoegen weerden jure codicillorum ofte iure donacionis causa mortis ofte iure donacionis inter vivos, waerumme de eerbaer Aylt testator vorg. heft dit thegenwoerdyghe testament na der besten wyse, formen unde schickenisse maket, als men dat alderbeste schall unde mach maken, up dat syn leste wille to syner salicheyt werde vullenbracht, unde wolde dat nemant van zynen erfnamen scholde straffen. Int eerste als de erbaer Aylt voerg. hadd bevolen Gad van hemmelryke, Maryen syner leven moder unde allen Gades hillygen syne selen to vervrouwen unde der eerden synen lychaem, so gaf Aylt, provest unde hovetlinck voerg., to unser leven Vrouwen altaer to Grymersum twintich grase landes, ethlandt, tillandt unde meetlandt. Item eyn hues, dat steyt up Bollynghe warven mit 4 melken koen, de schal de ene preester alle tijt overleveren, want he van daer vaert ofte vorstarvet, enen anderen de up dat leen kumpt, stedes to brukene unde voer de selen to bidden. Item so heft Aylt voerg. unser leven Vrouwen geven eyn kronen up eer hoeft, de steyt vyf unde veertich Aernsgulden. Item eyn missekleet unde eyn kelck mit der patenen, de staet voer vyftehalf styge Aernsgulden. Desse voerg. gifte unde schickinghe heft Aylt voerg. unde Hymbe syn huesfrouwe salyger dechtenisse to der eren Gaedes unde syner leven moder Marien saemptlyken geven unde getueget. Unde desse voerg. prebende schal van nemande sunder allene van der borch to Grymersum weerden vorlenet. So schal hebben de karckheer unde syne nakomelinghe ewelyken to bruken tue melke koeyen. Item gaf he den kloesteren van den veer bidden broderen enen itlyken kloester enen Rinsgulden. Item de susteren to Reyde enen Postulatsgulden. Item de susteren to Dyckhusen enen golden Postulatsgulden. Item sunte Johannes to Wirdum enen golden Rinsgulden. Item den susteren to Alandt enen golden Post. gulden. Item so schal Hebrich, syn dochter, hebben van der borch Grymersum dre styge grase landes to Plechwart belegen. Item dre styge grase to Woltseten belegen. Item dre stighe in Herlingen van erer moder Hymben salyger dechtenisse erve. Item noch 3 styge grase, gelegen to Wywelsum unde Pewessum. Item soe wolde Aylt yoerg., dat de tue breve, daer de ene in uut den anderen gesneden, dat syn vader Ymelo salyger dechtenisse gemaket heft tuschen Aylt voerg. unde Haren unde Aylt, broders to Hinte, in ire vullen macht schoelen blyven, wente he in syn testament daeraf geroert heft. Item bekande Aylt voerg, dat in den punt goldes unde denn spanne, dat den hillygen to Hinte tohoerde, were betaelt vyf stige Aernsgulden, sunder wat daer noch unbetaelt an is, schoelen Ette unde Aylt, wonachtich to Hinte, betalen unde uudt geven. Item so gaf Aylt voerg. to der provestye to Hinte 10 grase landes, belegen in Midlumer harnmercke, voer dat landt, dat de provestye liggen heft in syner vennen tho Oesterhusen, als dre demet unde dre grase in Kaenhuser hammercke. Item so schoelen syn erfgenamen synes broders Folckmers selen bedencken, de to Wudthusen over de Eems begraven is. Item so gaf Aylt voerg. den hillygen daerselvest 1 Postul. gulden. Item gaf he heer Ytzen mit synen preesteren 1 Postul. gulden. Item so klagede Aylt voerg. wo he weer hoen up Aylt to Hinte 1 gulden span, dat in wordeert up vyfteyn styge Aernsgulden unde enen strengeden rinck, de daer is wordeert up 4 styge Aernsgulden. Item enen silveren gordel, gewordeert up ses unde dertich Aernsgulden, welck smydewarck voerg. eme hadde gheervet vrow Hyme to Norden, synes vader susterdochter. Item soe klagede unde bekande Aylt, wo eme hoerde de helfte deer borch to Hinte, de oesterende, van synes vaders wegen. Item klagede Aylt voerg. up Aylde synen oehm twe Silveren schalen van eyn punt silvers, de ene was slicht mit der steernen binnen unde up der anderen weren. de twalf apostelen geprentet unde vorguldet, unde unse leve Vrouwe hoech up heven up enen stoell midden in der schalen, unde disse schalen hoerden em van eer oldemoder. Item so klagede Aylt Beninga voerg., wo noch Aylt hoeftlinck tho Hinte voer untholt eme in Midlummer hammercke achte demet meetlandes, geheten Hebrige eske, unde is van syner moder wegen. Item bekande Aylt voerg., wo he mistet van Larlter heert de halven warve, de salyge Sibbe synes vaders suster hadde geervet. Item bekande Aylt voerg., wo he hadde gheleent Hebrich syner dochter eyn gulden neskart slicht warck van zeven waicken, den schal se eren broderen wedergeven, want se eer boelschat, dat eer gelovet is, vul unde al heft entfangen, dat se nicht meer up den heert to Grymersum mach spreken, manen eder klagen. So heft Aylt voerg. gekoft van Ubbe synen suager derdehalf gras landes in Ayldes voerg. vennen to Grymersum ghelegen voer achteyn golden Rinsgulden unde wal betaelt to synen willen. Item so bekande Aylt voerg. provest, wo her Sybrant unde provest Bene wolden, dat Aylt voerg. schulde synen suager Ubben geven ene schenckynghe, daer he doch nicht willich to en was, doch so hadde he em geven eyn part schepes, dat stunt vyftich Aernsgulden, unde daer weren by ses golden Rinsgulden, daer men dat schip scholde mede vrachten, so was Aylt Ubben voerg. nicht meer gunnen von der voerg. schenckinghe. Item so klagede Ayld voerg, , dat he mistede den darden part syner bota van Ulfarde Sybrandsna, als de doembreef is uutholdene, by namen seven styge Aernsgulden; so bekande Aylt voerg. wo he mistede de borchvennen tho Oesterhusen, welck ene mit gewalt untholt Enno Wiltetzna, daer syns vader testament oeck is van rorende. Item so klaget Aylt voerg. up Heben syner salygen huesfrouwen kinder vyf unde 20 Aernsgulden voer enen gordel, de he eer inlosede unde enen golden rinck mit enen amatistensteen unde ene sleppe mit veer knope. Item enen groten silveren knoep mit enen golden ducaten. Item bestekens to tuen mouwen unde veer vorguldene spangen unde enen buedel mit goltdrade ghesticket. Item so heft he weder van Heben kinderen tue grote tinnen vate unde darteyn tinnen mustartvate unde eyn melke koe. Item eyn kantoer, welk kantoer Hebe vorg. besprack Garrelde synen sone in yegenwoerdicheyt des hilligen sacramentis, dat my her Memmo pastoer to Grymersum van sake wegen witlyck is. So hadde oick Aylt voerg. noch van Heben kinderen eyn ketelhael. Item bekande Aylt vorg. by salicheyt syner selen, dat de borchvenne to Sirquerum mit den borchwalle, dat em voeruntholden de hillyge mans to Sirquerum. Oeck bekande Aylt voerg., dat Grete Synkens to den Damme heft ontfangen van der schult wegen, de he in Hollant schuldich was, als gelt, botter, bonen, suynen unde erwetten, so dat Grete voerg. na Ayldes voerg. wetenheyt van syner part de bytalinge is vul gescheen. Oeck confirmeerde Aylt voerg. unde vulboerde synes vaders Imelen goeder dechtenisse testament. Oeck van des landes wegen, dat syn vader Ymele voerg. settede Hilmar to Fisquarde, vrouwe Tyaden vader to Husum Hyr weren an unde over voer tuegesluede daerto ghebeden unde gekoren de eersamen heer Yacop prebendaet unde her Sunneke cappelaen up der borch, Ulbet Yelden unde Egge Doden thoe Grymersum. Des to merer tuechnisse der waerheyt hebbe ick heer Memme, karckheer to Grymersum, myn ingesegel witlyken hangen beneden an dessen breeff unde testament. In deme jare unde dage als voergeschreven is.
