| Nummer:ogd0514 | Datum:29 mei 1362 | Overlevering:Editie | Vindplaats:Oorkondenboek Groningen en Drenthe, nr. 514 |
De kremers van Groningen stellen de wetten van hun gilde vast.
In den jaer ons Heren MCCC ende LXII des Bondages voer Pinxteren doe wart begrepen een broderschap ende een licht in die ere Godes ende Maria,
sijn lieve moeder, ende in der eren des hilligen Sacraments in aldusdane manieren, hierna geschreven.
Van vriheit.
In den eersten, dat men niemant in desser ghilde ofte broderscap ontfanghen ofte annemen sal, he sal eerst brieve brengen, dat he vry sy ende
niet eghen, ende van enen gueden geruchte ende dat sijn saken rechtschichtich sint, als enen gueden knapen thobehoert. Ende desgelijcken soe
sullen die vrouwen oeck brieve brenghen, dat sie vry sint ende niet eghen, als van den mans voerschreven is.
Van borgerscap eerst toe winnen.
Item soe en sal men niemant annemen, hie en sal eerst sijn borgerschap gewonnen hebben tegen den raet. Ende daerna sail hie desse ghilde winnen
mit vier olde schilde of XXX olde corte grote voer den schilt, ofte silveren pande daer van stonden an voer setten, daer die hovelingen an
ghenoget, ende daertho ene guede tonne biers ende twe pont wasses ende enen goeden schincken. Ende wel desse broderscap voers. ofte ghilde lest
winnet, die sal boede wesen, hen ter tijt dat een ander desse ghilde oeck winnet, die den eersten verlosset. Ende dieghe(ne), die boede is, die
sal dagen ende den ghildebroeders unde ghildesusters verkundighen allent, wes em die hoevelingen ghebieden ende doen hieten, datter ghilden ende
der broderschap anghiet.
Van een wijf, die oer man afgestorven is.
Item een vrouwe, die oer man afgestorven is ende een ander man wedernemet, die sal die ghilde winnen mit halven ghelde ende mit beer ende mit
was in allen manieren , als voer-screven is. Ende een gildebroders kint mach die winnen mit beer ende was ende eenen schincken, als voers. is.
Van broeders ende susters toe samen drincken.
Item als die ghildebroeders ende susters oer ghildebier drincken, ofte daer iemant dan were van broeder ofte suster, die onstuer makede, daer
kijff ofte verdriet van comet, off onbehoerlycke woerde ghevet, die een broder ofte suster in sijn ehre gaet, ofte beer stortet in quaden moede
ofte desghelycken, die breecket van elcker misdaet een tonne biers, sonder ghenade aff tho nemen.
Van hovelinghen tho kiesen.
Item voert soe sullen die olde hovelingen nie hovelinghen kiesen op onser liever Frouwen-dach. So wel daerenteghens sprecket, dat is by verlies
syner broderschap ende een halve tonne biers. Voertmeer soe sullen die olde hovelinghen die nye hoevelinghen rekenschap doen des anderen dages
na onser liever Frouwendach of wanner em des beide believet, by een halve tonne biers toe broecke. Ende die nie hovelingen sullen dan voert
kiesen enen olderman, die dat incomende jaer mit em daerin bliven sal by der voerschreven broecke.
Van bier toe tappen toe tien uren.
Item voertmeer soe en sal men des avendes in onse ghildehuys niet langer bier tappen dan tot tijn uren, als die wachter uuthgiet, dat en sy by
oerloff der hovelinghen, by een tonne biers toe broecke, sender ghenade af toe nemen.
Van allycke vul (int) gelach toe wesen.
Item voertmeer als die broeders ende susters oer ghildebier drincken, ofte daer dan wel were van broeders ofte susters, die niet mede en droncke
of by die broders ofte susters niet comen en wolde, die sal allycke vul wesen int gelach, dat sy broder of suster, by een tonne biers toe
broecke.
Van een doede broder of suster.
Item voertmeer als een broeder ofte suster uut desser broderschap stervet, soe sullen dat des doden vrienden den hovelinghen tho weten doen,
ende die hovelinghen sullent voert oren boden te weten doen. Ende die boede sal die broeders ende susters dagen, dat sie mit den dooden tho
kercken sullen gaen, ende elck broeder ofte suster sal geven een penninck ter seelmissen, ende sie sullen mede offeren, als sede en ghewoente
is, ende gaen dan oeck weder voer dat huys van der kercken mit des doden vrenden, by een verendel biers tho broecke.
Van misdaden der ghildebroders buten landes.
Item als die ghildebroeders buten landes sint, alse om oer copenschap, ofte dan die ene broeder den anderen misdede, alse in enigen puncten die
hier voers. sint, als mit stoten, mit slaen ofte mit anderen ontemelycken woerden, dat sullen die hovelinghen berichten oftet hier in der
vergaderinghe gheschien weer, ende van elcker misdaet een tonne biers toe broecke, sonder ghenade af tho nemen.
Van bier tappen.
Item voert so en sal men gheen ghildebroder of suster bier tappen int ghildehuys, eer dat die clocke twe gheslagen hevet des namiddages, opdat
dat vrouwenvolck mede bycomet. Ende ofte eenich broder of suster hierenteghens dede ende bier tappen wolde teghens onser boden wille, eer die
tijt als voers. is, die breket een tonne biers, sonder ghenade af toe nemen, ende die tonne biers soe duyr tho betalen, als sie die hovelinghen
van den weert copen ende in die ghilde drincken.
Van knechten of magheden na te volghen.
Item soe en sullen ghene knechte ofte magede oer volck nacomen int ghildehuys, eer die clocke achte hevet gheslagen, by een halve tonne biers
toe broecke.
Van hate of nijt.
Item weer enich man ofte vrouwe, die desse broderschap begheerde ende die hate ofte nijt hadde mit eenighen broeder of suster in onser
broderschap, die sullen des beide blyven by den hovelinghen ende by der broderschap, by verlies der broderschap ende daertho een halve tonne
biers.
Van die kinderen mede tho comen.
Item voert soe moeghen die ghildebroers kinderen des daghes mede comen int ghildehuys, men se sullen des avendes toe ses uren weder van dat
ghildehuys wesen, by een halve tonne biers tho broecke, den olders af toe manen sonder ghenade.
Van vierwarf toe samen tho comen.
Item voertmeer soe sullen die hovelinghen die ghemene ghildebroders vierwarf des jaers toezamen daghen laten in ene stede, die sie hem noemen,
om toe sprecken van puncten, die der broderschop angaen, int eerste des Wonsdaghes toe Paeschen, daerna twe daghen voer sunte Jacob, daerna des
Sondaghes voer onser liever Vrouwen dach toe Vrymarcket ende daerna up Aller Kinder dach. Item wanneer die hovelinghe die ghemene broders daghen
laten, dat sie toesamen wesen sullen, dat moeghen sie em ghebieden by twe corte grote toe broecke.
sijn lieve moeder, ende in der eren des hilligen Sacraments in aldusdane manieren, hierna geschreven.
Van vriheit.
In den eersten, dat men niemant in desser ghilde ofte broderscap ontfanghen ofte annemen sal, he sal eerst brieve brengen, dat he vry sy ende
niet eghen, ende van enen gueden geruchte ende dat sijn saken rechtschichtich sint, als enen gueden knapen thobehoert. Ende desgelijcken soe
sullen die vrouwen oeck brieve brenghen, dat sie vry sint ende niet eghen, als van den mans voerschreven is.
Van borgerscap eerst toe winnen.
Item soe en sal men niemant annemen, hie en sal eerst sijn borgerschap gewonnen hebben tegen den raet. Ende daerna sail hie desse ghilde winnen
mit vier olde schilde of XXX olde corte grote voer den schilt, ofte silveren pande daer van stonden an voer setten, daer die hovelingen an
ghenoget, ende daertho ene guede tonne biers ende twe pont wasses ende enen goeden schincken. Ende wel desse broderscap voers. ofte ghilde lest
winnet, die sal boede wesen, hen ter tijt dat een ander desse ghilde oeck winnet, die den eersten verlosset. Ende dieghe(ne), die boede is, die
sal dagen ende den ghildebroeders unde ghildesusters verkundighen allent, wes em die hoevelingen ghebieden ende doen hieten, datter ghilden ende
der broderschap anghiet.
Van een wijf, die oer man afgestorven is.
Item een vrouwe, die oer man afgestorven is ende een ander man wedernemet, die sal die ghilde winnen mit halven ghelde ende mit beer ende mit
was in allen manieren , als voer-screven is. Ende een gildebroders kint mach die winnen mit beer ende was ende eenen schincken, als voers. is.
Van broeders ende susters toe samen drincken.
Item als die ghildebroeders ende susters oer ghildebier drincken, ofte daer iemant dan were van broeder ofte suster, die onstuer makede, daer
kijff ofte verdriet van comet, off onbehoerlycke woerde ghevet, die een broder ofte suster in sijn ehre gaet, ofte beer stortet in quaden moede
ofte desghelycken, die breecket van elcker misdaet een tonne biers, sonder ghenade aff tho nemen.
Van hovelinghen tho kiesen.
Item voert soe sullen die olde hovelingen nie hovelinghen kiesen op onser liever Frouwen-dach. So wel daerenteghens sprecket, dat is by verlies
syner broderschap ende een halve tonne biers. Voertmeer soe sullen die olde hovelinghen die nye hoevelinghen rekenschap doen des anderen dages
na onser liever Frouwendach of wanner em des beide believet, by een halve tonne biers toe broecke. Ende die nie hovelingen sullen dan voert
kiesen enen olderman, die dat incomende jaer mit em daerin bliven sal by der voerschreven broecke.
Van bier toe tappen toe tien uren.
Item voertmeer soe en sal men des avendes in onse ghildehuys niet langer bier tappen dan tot tijn uren, als die wachter uuthgiet, dat en sy by
oerloff der hovelinghen, by een tonne biers toe broecke, sender ghenade af toe nemen.
Van allycke vul (int) gelach toe wesen.
Item voertmeer als die broeders ende susters oer ghildebier drincken, ofte daer dan wel were van broeders ofte susters, die niet mede en droncke
of by die broders ofte susters niet comen en wolde, die sal allycke vul wesen int gelach, dat sy broder of suster, by een tonne biers toe
broecke.
Van een doede broder of suster.
Item voertmeer als een broeder ofte suster uut desser broderschap stervet, soe sullen dat des doden vrienden den hovelinghen tho weten doen,
ende die hovelinghen sullent voert oren boden te weten doen. Ende die boede sal die broeders ende susters dagen, dat sie mit den dooden tho
kercken sullen gaen, ende elck broeder ofte suster sal geven een penninck ter seelmissen, ende sie sullen mede offeren, als sede en ghewoente
is, ende gaen dan oeck weder voer dat huys van der kercken mit des doden vrenden, by een verendel biers tho broecke.
Van misdaden der ghildebroders buten landes.
Item als die ghildebroeders buten landes sint, alse om oer copenschap, ofte dan die ene broeder den anderen misdede, alse in enigen puncten die
hier voers. sint, als mit stoten, mit slaen ofte mit anderen ontemelycken woerden, dat sullen die hovelinghen berichten oftet hier in der
vergaderinghe gheschien weer, ende van elcker misdaet een tonne biers toe broecke, sonder ghenade af tho nemen.
Van bier tappen.
Item voert so en sal men gheen ghildebroder of suster bier tappen int ghildehuys, eer dat die clocke twe gheslagen hevet des namiddages, opdat
dat vrouwenvolck mede bycomet. Ende ofte eenich broder of suster hierenteghens dede ende bier tappen wolde teghens onser boden wille, eer die
tijt als voers. is, die breket een tonne biers, sonder ghenade af toe nemen, ende die tonne biers soe duyr tho betalen, als sie die hovelinghen
van den weert copen ende in die ghilde drincken.
Van knechten of magheden na te volghen.
Item soe en sullen ghene knechte ofte magede oer volck nacomen int ghildehuys, eer die clocke achte hevet gheslagen, by een halve tonne biers
toe broecke.
Van hate of nijt.
Item weer enich man ofte vrouwe, die desse broderschap begheerde ende die hate ofte nijt hadde mit eenighen broeder of suster in onser
broderschap, die sullen des beide blyven by den hovelinghen ende by der broderschap, by verlies der broderschap ende daertho een halve tonne
biers.
Van die kinderen mede tho comen.
Item voert soe moeghen die ghildebroers kinderen des daghes mede comen int ghildehuys, men se sullen des avendes toe ses uren weder van dat
ghildehuys wesen, by een halve tonne biers tho broecke, den olders af toe manen sonder ghenade.
Van vierwarf toe samen tho comen.
Item voertmeer soe sullen die hovelinghen die ghemene ghildebroders vierwarf des jaers toezamen daghen laten in ene stede, die sie hem noemen,
om toe sprecken van puncten, die der broderschop angaen, int eerste des Wonsdaghes toe Paeschen, daerna twe daghen voer sunte Jacob, daerna des
Sondaghes voer onser liever Vrouwen dach toe Vrymarcket ende daerna up Aller Kinder dach. Item wanneer die hovelinghe die ghemene broders daghen
laten, dat sie toesamen wesen sullen, dat moeghen sie em ghebieden by twe corte grote toe broecke.
x
| Fonds | Oorkondenboek Groningen en Drenthe |
|---|---|
| Nr | 514 |
| Olim | Naar de originelen 16de eeuwse gilderol in het rijksarchief te Groningen, ms. quarto no. 41. Ook gedrukt bij Driessen, blz. 234. |
| Jaar | 1362 |
| Datumcode | DaPentec |