| Nummer:ogd0746 | Datum:8 juni 1385 | Overlevering:Editie | Vindplaats:Oorkondenboek Groningen en Drenthe, nr. 746 |
De proosten van Hummerke en Kusemer en een aantal pastoors in Langewold en Vredewold maken een overeenkomst over de waterlossing der vijf kerspelen van Langewold tussen Langewold en Vredewold.
In den name Godes amen. Allen unde een yderen christgelovigen, de dessen jegenwoordigen brieff sollen seen offte hoeren, ontbeden wy, Tydericus,
provest in Hummarke, Alard, provest in Kusemer, Helmarus, Reynerus ende Allardus, der kerke Sijba(l)debuiren, Olde ende Nyekerke in den lande
van Langewolt gelegen pastoren , Luppold, Bernard, Menold, Johannes en Ludolphus, der kerken Lucaswold, Noortwijk, Marum, Nuys en Nyebert in den
lande van Vredewolt gelegen pastoren offte rectoren, ewige greute in den Heeren. Opdat men weten mach de waerheid desgenen, de gescheet is, unde
die in voorleden tyden dikwijl nutte sint gewest ende profytelijk, in toekomende tyden nyet swaer en worden geachtet ende schadelijk, ende alsoe
die van olden sijnt nuttelyker geholden na gelegentheid des tydes en noetdruftigh dringende worden in beteren verandert. Nu isset waer, datter
voele ende swaere twisten ende bedaghten tusschen den kaspelluiden der voors. kerken van Sybaldeburen, Olde unde Niekerke ende Phane eensdeels,
ende die kaspelluiden der parochiekerken voergesegt, als Lucaswolde, Noertwijk, Marum, Nuys en Nyebert anderdeels, umme weder thoe maken ende
thoe onderholden de oeveren der waterloep totten voors. vijff kerken in Vredewolt gelegen behoerende, die wy bekennen alriede opgeresen ende
bevruchten, daer noch meer tokomende sijn, ten weere men met snellen ende haestigen middel offte remedie tegemoete queme en behinderde. Nu isset
gemeen ende openbaer, dat dorch overvloed van wateren, de alrewegen in Langewolt tesamenkomen ende vloeyen, ende omme de waterige landen aldaer
sijnde de vijff kerken in Vredewolt de oeveren hoerer watertochten durch Langewolt lopende niet holden nog verwaren konnen, alsoe dattet van
noeden ist mijt bequeme remedien offte provisie in denselven noetdrufftigen artikel vollenkomen ofte beteren raedt te nemen, soe dogh in
schriftuiren tegens nye krankheden ist bequeem nye remedie to vinden. Daeromme overmits consent ende raedt der landschappen ende leeken der
kerken voors. van beyder zyden den voors. twijst begeerden mit bequeme remedien voer to komen, ytlyke nye artikelen tusschen de parochianen van
beyden syden tot ewigen dagen to holden, ordonnerende, settende ende diffinierende: In den eersten hebben wy begrepen ende gesettet, dat die
vijff kerken van Vredewolt dit jaer hoer watertucht bij die van Ewertmannen ende Heddemannenhuise offte daeromtrent op nutteste plaetse dorch
discrete verkoren sollen worden ofte gevende, ende by denselvesten watertucht ofte loep sollen die twee parochiekerken Sybalderbarde (?) ende
Oldekerke een ander wateringe ofte loep maken ende bereyden dat naeste jaer volgende, alsoe dat die twie waterlopen sollen een gemeen ende
gelyke graffte hebben buiten den dijk, die gemeenlijk geheten word den Roder. Ende den gemeenen graffte ofte sloet sollen die voors. soeven
kerken op gemeene kost ende arbeydt wal graven unde bereyden, unde soevoele als de twee kaspelen van Langewolt geholpen hebben dit jaer den
vijff kaspelen in Vredewolt in hoer wateringe te graven bijnnendykes, soevoele sollen die vijff kaspelen van Vredewoldt die ander twee kaspelen
van Langewolt dat jaer daernae helpen graven hoer leydinge binnendijks, ten ware dat men nu voortan eene gemene wateringe binnendykes beliefden
to bekomen, bereyden en maken. Dat gelt, daer men dat landt mede kopen solde tot de wateringe, die men graven sal, offte daer eenige twijst van
rese, sal dorch Tydericus pruest voors. mijt twee priesteren in Langewolt ende twee priesteren in Vredewolt, dorch ons daertoe verkoeren ,
gewerdeert offte gesettet worden. Item die vijff kaspelen in Vredewolt sollen hoere watertucht graven unde bereyden in eene steede gehieten Yka
flank ofte die nye graft tusschen den dijk gehieten Nordyke ende die steede gehieten Oppa sonder in den kaspel . . . kerke gelegen, ten were by
gemeen consent ende raedt der vors. partien beliefde die watertucht beter ende nutter toe graven ende bereyden. Item die vijff kaspelen in
Vredewolt binnen schuldigh boven hoere nyen wateringen, die sy bereyden ende maken sollen, onderholden ende bewaeren eene brugge, daer men mit
eenen wagen mag overvaren, ende van Langewolt, deent toekomt, sollen oek eenen solken brugge over die watertucht maken ende onderholden, ten
weer die partien voors. overeen kunnen, dat se eene gemeene brugge onderholden. Item wy setten ende ordineren, dat die vijff kaspelen in
Vredewolt vors. tot die gemeene watertucht behoerende sollen hoer watertucht in de steede,
gehieten Zudgalgha ofte Ruddendijck, alsoe stoppen, dat die waterloep niet meer in die breede sal hebben dan agt holtvoeten, daaromme dat se
hoer oeveren als vors. niet moegen beholden ende verwaren. Item weert die watertucht der vijff kaspelen te neete gingen offte verstoppet worden,
soe sal die loep van aghte voeten voors. geheelal cesseren offte te neete zijn, ter tijdt die selfste watertucht beter reformeert worden. Ende
alsoe sollen de vijff kaspelen vorschreven van die beenginge ofte benouwinge hoeres watertucht vors. in die verwaringe unde vernyenge ofte
onderholdinge die oeveren hoeres watertucht gansch geheel gevryet zijn, alsoe dat se die hiernaemaels niet te verwaren ofte onderholden
schuldigh sollen zijn. Item die waterloep in die wege gehieten Marrabalcka sal alsoe geenget worden, dat die niet meer hebben sal dan veer
voeten in de breette. Item die waterloep in de nye Monnykewegh in Tremonte sal hebben drie holtvoeten in die breede unde neet meer. Sonder alle
argelist ofte bedrogh hier uitbesondert. In getuigenisse van dessen hebben wy, Tidericus pruyst vors., het segel onses profestyen, ende wy
Allardus, pruest in Kusumer, des kelders unde des gansen conventes segel aldaer mijt onse segel, ende wy pastoren vors. mijt onsen segelen, die
wy alsnu bruken voer onse egene segelen, konnen wy de sumige, die nu sulvest geen zegel gebrucken, mijt der ander segelen hier an dessen
gehangen sinnen te vreden desse reyse mijt den segelen der gemeente offte der landen vors. van Langewolt en Vredewolt an dessen doen hangende.
Gescheen ende gegeven op den kerkhoff tho Oldekerke vors. int jaar duisent drehondert vijff en tachtentig op den aghten dagh Sacrament.
provest in Hummarke, Alard, provest in Kusemer, Helmarus, Reynerus ende Allardus, der kerke Sijba(l)debuiren, Olde ende Nyekerke in den lande
van Langewolt gelegen pastoren , Luppold, Bernard, Menold, Johannes en Ludolphus, der kerken Lucaswold, Noortwijk, Marum, Nuys en Nyebert in den
lande van Vredewolt gelegen pastoren offte rectoren, ewige greute in den Heeren. Opdat men weten mach de waerheid desgenen, de gescheet is, unde
die in voorleden tyden dikwijl nutte sint gewest ende profytelijk, in toekomende tyden nyet swaer en worden geachtet ende schadelijk, ende alsoe
die van olden sijnt nuttelyker geholden na gelegentheid des tydes en noetdruftigh dringende worden in beteren verandert. Nu isset waer, datter
voele ende swaere twisten ende bedaghten tusschen den kaspelluiden der voors. kerken van Sybaldeburen, Olde unde Niekerke ende Phane eensdeels,
ende die kaspelluiden der parochiekerken voergesegt, als Lucaswolde, Noertwijk, Marum, Nuys en Nyebert anderdeels, umme weder thoe maken ende
thoe onderholden de oeveren der waterloep totten voors. vijff kerken in Vredewolt gelegen behoerende, die wy bekennen alriede opgeresen ende
bevruchten, daer noch meer tokomende sijn, ten weere men met snellen ende haestigen middel offte remedie tegemoete queme en behinderde. Nu isset
gemeen ende openbaer, dat dorch overvloed van wateren, de alrewegen in Langewolt tesamenkomen ende vloeyen, ende omme de waterige landen aldaer
sijnde de vijff kerken in Vredewolt de oeveren hoerer watertochten durch Langewolt lopende niet holden nog verwaren konnen, alsoe dattet van
noeden ist mijt bequeme remedien offte provisie in denselven noetdrufftigen artikel vollenkomen ofte beteren raedt te nemen, soe dogh in
schriftuiren tegens nye krankheden ist bequeem nye remedie to vinden. Daeromme overmits consent ende raedt der landschappen ende leeken der
kerken voors. van beyder zyden den voors. twijst begeerden mit bequeme remedien voer to komen, ytlyke nye artikelen tusschen de parochianen van
beyden syden tot ewigen dagen to holden, ordonnerende, settende ende diffinierende: In den eersten hebben wy begrepen ende gesettet, dat die
vijff kerken van Vredewolt dit jaer hoer watertucht bij die van Ewertmannen ende Heddemannenhuise offte daeromtrent op nutteste plaetse dorch
discrete verkoren sollen worden ofte gevende, ende by denselvesten watertucht ofte loep sollen die twee parochiekerken Sybalderbarde (?) ende
Oldekerke een ander wateringe ofte loep maken ende bereyden dat naeste jaer volgende, alsoe dat die twie waterlopen sollen een gemeen ende
gelyke graffte hebben buiten den dijk, die gemeenlijk geheten word den Roder. Ende den gemeenen graffte ofte sloet sollen die voors. soeven
kerken op gemeene kost ende arbeydt wal graven unde bereyden, unde soevoele als de twee kaspelen van Langewolt geholpen hebben dit jaer den
vijff kaspelen in Vredewolt in hoer wateringe te graven bijnnendykes, soevoele sollen die vijff kaspelen van Vredewoldt die ander twee kaspelen
van Langewolt dat jaer daernae helpen graven hoer leydinge binnendijks, ten ware dat men nu voortan eene gemene wateringe binnendykes beliefden
to bekomen, bereyden en maken. Dat gelt, daer men dat landt mede kopen solde tot de wateringe, die men graven sal, offte daer eenige twijst van
rese, sal dorch Tydericus pruest voors. mijt twee priesteren in Langewolt ende twee priesteren in Vredewolt, dorch ons daertoe verkoeren ,
gewerdeert offte gesettet worden. Item die vijff kaspelen in Vredewolt sollen hoere watertucht graven unde bereyden in eene steede gehieten Yka
flank ofte die nye graft tusschen den dijk gehieten Nordyke ende die steede gehieten Oppa sonder in den kaspel . . . kerke gelegen, ten were by
gemeen consent ende raedt der vors. partien beliefde die watertucht beter ende nutter toe graven ende bereyden. Item die vijff kaspelen in
Vredewolt binnen schuldigh boven hoere nyen wateringen, die sy bereyden ende maken sollen, onderholden ende bewaeren eene brugge, daer men mit
eenen wagen mag overvaren, ende van Langewolt, deent toekomt, sollen oek eenen solken brugge over die watertucht maken ende onderholden, ten
weer die partien voors. overeen kunnen, dat se eene gemeene brugge onderholden. Item wy setten ende ordineren, dat die vijff kaspelen in
Vredewolt vors. tot die gemeene watertucht behoerende sollen hoer watertucht in de steede,
gehieten Zudgalgha ofte Ruddendijck, alsoe stoppen, dat die waterloep niet meer in die breede sal hebben dan agt holtvoeten, daaromme dat se
hoer oeveren als vors. niet moegen beholden ende verwaren. Item weert die watertucht der vijff kaspelen te neete gingen offte verstoppet worden,
soe sal die loep van aghte voeten voors. geheelal cesseren offte te neete zijn, ter tijdt die selfste watertucht beter reformeert worden. Ende
alsoe sollen de vijff kaspelen vorschreven van die beenginge ofte benouwinge hoeres watertucht vors. in die verwaringe unde vernyenge ofte
onderholdinge die oeveren hoeres watertucht gansch geheel gevryet zijn, alsoe dat se die hiernaemaels niet te verwaren ofte onderholden
schuldigh sollen zijn. Item die waterloep in die wege gehieten Marrabalcka sal alsoe geenget worden, dat die niet meer hebben sal dan veer
voeten in de breette. Item die waterloep in de nye Monnykewegh in Tremonte sal hebben drie holtvoeten in die breede unde neet meer. Sonder alle
argelist ofte bedrogh hier uitbesondert. In getuigenisse van dessen hebben wy, Tidericus pruyst vors., het segel onses profestyen, ende wy
Allardus, pruest in Kusumer, des kelders unde des gansen conventes segel aldaer mijt onse segel, ende wy pastoren vors. mijt onsen segelen, die
wy alsnu bruken voer onse egene segelen, konnen wy de sumige, die nu sulvest geen zegel gebrucken, mijt der ander segelen hier an dessen
gehangen sinnen te vreden desse reyse mijt den segelen der gemeente offte der landen vors. van Langewolt en Vredewolt an dessen doen hangende.
Gescheen ende gegeven op den kerkhoff tho Oldekerke vors. int jaar duisent drehondert vijff en tachtentig op den aghten dagh Sacrament.
x
| Fonds | Oorkondenboek Groningen en Drenthe |
|---|---|
| Nr | 746 |
| Olim | Naar een afschrift in het rijksarchief te Groningen (Reg. 1385, no. 1). |
| Jaar | 1385 |
| Datumcode | oSacram |